پامپ و دامپ چیست؟ | توضیح ساده دو مفهوم Pump و Dump

بازار رمزارزها پر از فرصت‌های جذاب و البته تله‌های پنهان است. جایی که گاهی قیمت یک توکن در عرض چند دقیقه چند برابر می‌شود و ناگهان به کف می‌رسد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که درباره جهش‌های ناگهانی قیمت یا سقوط‌های بی‌دلیل شنیده باشید. این حرکات مشکوک، برخلاف نوسانات طبیعی بیت‌ کوین، اتریوم و یا سایر رمزارزهای اصلی، اغلب تصادفی نیستند. بلکه پشت آن‌ها طرحی هدفمند برای فریب سرمایه‌ گذاران نهفته است. طرحی که با نام پامپ و دامپ شناخته می‌شود. در این مقاله به‌زبان ساده و قابل‌ فهم توضیح می‌دهیم پامپ و دامپ چیست؟ و چگونه می‌توان با شناخت نشانه‌ها و استفاده از راهکارهای عملی، از گرفتار شدن در دام این نوع کلاهبرداری جلوگیری کرد.

پامپ و دامپ چیست؟

پامپ و دامپ در واقع دو مفهوم برای توضیح نوسانات قیمتی شدید بازار هستند. هنگامی که قیمت یک ارز به طور ناگهانی میزان بسیار زیادی رشد می‌کند قیمت یا ارز مورد نظر به اصطلاح پامپ (Pump) شده است. مفهوم دامپ، دقیقا در نقطه مقابل پامپ قرار دارد. هنگامی که قیمت یک ارز دیجیتال به ناگهان افت بسیار چشم‌گیری را تجربه می‌کند، ارز یا قیمت، به اصطلاح دامپ (Dump) شده است.

حالا باید به خوبی متوجه شده باشید که منظور معامله‌گران از جملات پامپ یا دامپ شدن یک ارز دیجیتال چیست و این دو مفهوم چه زمانی توسط فعالان بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دلایل پامپ و دامپ چیست؟

سیاست قیمت‌گذاری روی همه دارایی‌ها، با توجه به عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد؛ در نتیجه رخ دادن پامپ و دامپ در بازار رمزارزها، به دلایل تغییرات ناگهانی در عرضه و تقاضا است. این تغییرات ناگهانی می‌تواند به دلایل مختلف تحلیل فاندامنتال یا تحلیل تکنیکال به وقوع بپیوندد و بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل پامپ و دامپ‌های مختلفی که در بازار اتفاق افتاده است، ضررهای زيادی را متحمل شده‌اند یا سرمایه خود را به‌ طور کامل از دست داده‌اند.

محافظت از سر‌مایه در بر‌ابر پامپ و دامپ های بازار

بازار ارزهای دیجیتال همواره دستخوش تغییرات و نوسانات قیمتی بوده است، ممکن است برای بسیاری از افراد این سوال به وجود بیاید که بهترین روش برای محافظت از سر‌مایه در برابر پامپ و دامپ چیست؟ حرکات قیمتی بازار و ارزهای مختلف، برای هیچ معامله‌گری قابل پیش‌بینی نیست. تنها راه محافظت از سر‌مایه در برابر پامپ و دامپ، پایبندی صحیح به حد سود و حد ضرر در معاملات است. معامله و خرید و فروش اصولی در بازار، ریسک ضرر و از بین رفتن سرمایه را به حداقل می‌رساند تا افراد دوام و توانایی بیشتری در برابر نوسانات بی پایان بازار داشته باشند.

روش کلاهبرداری از طریق پامپ و دامپ چیست؟

پامپ و دامپ‌های قیمتی همواره برای طیف وسیعی از معامله‌گران، دارای جذابیت بوده است. بسیاری از افراد با وعده سود‌های نجومی و طی کردن راه صد ساله در یک شب، اقدام به تبلیغ توکن‌های مختلف می‌کنند که نوسانات بسیار زیاد و غیر منطقی دارند. در واقع این توکن‌ها، هیچ پشتوانه خاصی ندارند و با سرمایه کم توسط افراد کلاهبردار و سودجو ایجاد شده‌اند. هنگامی که ارزش بازار (Market Cap) یک ارز پایین باشد، سرمایه‌های کم نیز می‌توانند در آن نوسانات قیمتی بزرگی ایجاد کنند. اکثر این افراد با ورود سرمایه‌هایی کم به بازار ارز مورد‌نظر، رشدها قیمتی زیادی در سابقه ارز به ثبت می‌رسانند.

پس از این اتفاق، اقدام به انجام تبلیغات گسترده برای ارز مورد نظر می‌کنند و عناوین بیشتر این تبلیغات، سود‌های نجومی در مدت زمان بسیار کم است. باید بدانید این اتفاق، دفعات زیادی در داخل کشور رخ داده است و بسیاری از افراد مشهور در شبکه‌های اجتماعی مختلف، اقدام به تبلیغ این نوع ارزها کردند.صرافی ارز دیجیتال بالینکس به شما عزیزان پیشنهاد می‌کند به دام این نوع کلاهبرداران نیوفتید و قبل از خرید هر ارز، به خوبی در مورد تیم توسعه دهنده، اهداف و آینده قیمتی آن تحقیق کنید.

99 درصد ارزها و پروژه‌هایی که پامپ و دامپ‌های شدید قیمتی در مدت زمان کم را تجربه می‌کنند، کلاهبرداری هستند.

مراحل اجرای پامپ و دامپ چیست؟

برای درک بهتر اینکه پامپ و دامپ چیست؟ باید به این نکته توجه کنیم که این روش کلاهبرداری معمولا به‌صورت مرحله‌ای و با برنامه‌ ریزی دقیق اجرا می‌شود. مجرمان با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی، شبکه‌های اجتماعی و تکنیک‌های روانی، سرمایه‌ گذاران ناآگاه را هدف قرار داده و از نوسانات شدید قیمتی سود هنگفتی کسب می‌کنند. در ادامه بیان خواهیم کرد که، مراحل اصلی اجرای ترفند پامپ و دامپ چیست؟:

• بازاریابی اغراق‌ آمیز و ایجاد فومو قبل از عرضه توکن
  
• راه‌ اندازی کمپین در شبکه‌ های اجتماعی با استفاده از شیلرها
  
• پامپ یا افزایش مصنوعی قیمت توسط گروه کلاهبردار
  
• فریب سرمایه‌ گذاران جدید و جذب نقدینگی بالا
  
• دامپ یا فروش ناگهانی توکن توسط کلاهبرداران
  
• سقوط شدید قیمت و ضرر کاربران واقعی

بازاریابی اغراق‌ آمیز و ایجاد فومو قبل از عرضه توکن

اولین قدم در اجرای طرح پامپ و دامپ، ایجاد هیجان و ترس از دست دادن فرصت (FOMO) در ذهن مخاطبان است. کلاهبرداران با استفاده از شعارهای تبلیغاتی جذاب، وعده‌های بی‌پشتوانه و بزرگ‌ نمایی آینده یک توکن، سعی می‌کنند حس عجله و فرصت استثنایی را در کاربران ایجاد کنند. این بازاریابی اغلب شامل پیش‌ فروش توکن، لیست‌های انحصاری و اصطلاحاتی مانند (تا دیر نشده بخرید) یا (قرار نیست دوباره تکرار بشه) است.

راه‌ اندازی کمپین در شبکه‌ های اجتماعی با استفاده از شیلرها

در مرحله دوم، افراد یا تیم پامپ از قدرت شبکه‌های اجتماعی برای گسترش پیام خود استفاده می‌کنند. با کمک شیلرها (افرادی که به‌طور پنهانی برای تبلیغ توکن فعالیت می‌کنند)، محتوای تبلیغاتی در پلتفرم‌هایی مثل ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و دیسکورد پخش می‌شود. شیلرها با استفاده از جملات امیدوارکننده و اعتمادسازی جعلی، ذهن کاربران را به سمت سرمایه‌ گذاری در توکن هدایت می‌کنند، بدون اینکه واقعا ارزش پروژه را تحلیل کنند.

پامپ یا افزایش مصنوعی قیمت توسط گروه کلاهبردار

در این مرحله، گروه کلاهبردار با اجرای خریدهای هماهنگ و مصنوعی، باعث افزایش ناگهانی قیمت توکن می‌شود. این افزایش ساختگی طوری طراحی شده که ظاهری طبیعی و جذاب داشته باشد تا کاربران گمان کنند با یک پروژه موفق و پرتقاضا مواجه هستند. اما در واقع، این رشد قیمت فقط یک حرکت برنامه‌ ریزی‌ شده برای جلب توجه و جذب سرمایه است.

فریب سرمایه‌ گذاران جدید و جذب نقدینگی بالا

در ادامه، وقتی قیمت توکن به شکل مصنوعی رشد می‌کند، سرمایه‌گذاران جدید که جذب این رشد شده‌اند، با تصور تداوم روند صعودی وارد معامله می‌شوند. آن‌ها توکن را در قیمت‌های بالا خریداری می‌کنند، غافل از اینکه در حال ورود به مرحله‌ای هستند که طعمه دامپ خواهند شد. این افراد نقدینگی تازه‌ای را وارد بازار می‌کنند که دقیقاً همان چیزی است که کلاهبرداران به‌دنبال آن هستند.

دامپ یا فروش ناگهانی توکن توسط کلاهبرداران

به‌ محض رسیدن قیمت به سطح مورد نظر، کلاهبرداران به‌طور هماهنگ و ناگهانی شروع به فروش توکن‌های خود می‌کنند. این فروش سنگین باعث به‌هم خوردن تعادل بازار شده و قیمت به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. هیچ نشانه قبلی یا هشدار منطقی برای این سقوط وجود ندارد و سرمایه‌ گذاران عادی کاملا غافلگیر می‌شوند.

سقوط شدید قیمت و ضرر کاربران واقعی

مرحله نهایی زمانی رخ می‌دهد که توکن پس از دامپ، درصد قابل‌توجهی از ارزش خود را از دست می‌دهد. افرادی که در قیمت بالا وارد شده‌اند، با ضررهای گاهی تا 80 یا 90 درصد مواجه می‌شوند. از آنجایی که دیگر تقاضایی در بازار باقی نمانده، آن‌ها امکان خروج یا بازیابی سرمایه خود را ندارند. پروژه اغلب به حال خود رها می‌شود یا از بین می‌رود، و قربانیان بدون راه جبران باقی می‌مانند.

بازارهای مستعد پامپ و دامپ کدامند؟

اگرچه بسیاری تصور می‌کنند که پامپ و دامپ صرفا مختص بازار ارز دیجیتال است، اما واقعیت این است که این روش دستکاری قیمت، سابقه‌ای طولانی در بازارهای مالی مختلف دارد. این موضوع از سهام شرکت‌های کوچک در بورس گرفته تا کالاها و حالا رمزارزها دیده شده است. با این حال، بازار کریپتو به‌دلیل ویژگی‌هایی مثل نبود نظارت کافی، حضور سرمایه‌ گذاران تازه‌کار و تبلیغات سنگین در شبکه‌های اجتماعی، امروز یکی از اصلی‌ترین بسترهای اجرای پامپ و دامپ شده است.

پروژه‌هایی با نام‌های عجیب، توکن‌های ناشناخته و میم‌ کوین‌ها، اغلب ابزار اصلی این نوع کلاهبرداری هستند. افراد بدون تجربه، به امید سودهای سریع وارد بازار می‌شوند و قربانی فریب قیمت‌های ساختگی می‌شوند. به همین دلیل، چه در بازار رمزارز باشید چه در بورس، هر دارایی با نقدینگی پایین، اطلاعات مبهم و تبلیغات هیجانی می‌تواند محل اجرای پامپ و دامپ باشد. قبل از هرگونه خرید، تحقیق کنید و از مشورت با افراد آگاه غافل نشوید.

راهکار تشخیص پامپ و دامپ چیست؟

طرح‌های پامپ و دامپ عموما به‌صورت هماهنگ و هدفمند اجرا می‌شوند و تشخیص به‌موقع آن‌ها می‌تواند از ضررهای جدی جلوگیری کند. با بررسی رفتار قیمت، حجم معاملات، منابع تبلیغات و اطلاعات فنی پروژه، می‌توان نشانه‌های این نوع دستکاری را شناسایی کرد. در ادامه با خواهیم گفت که راهکارهای تشخیص پامپ و دامپ چیست:

• بررسی حرکات قیمتی غیرعادی
• دقت به فعالیت صرافی‌های بدون نظارت
  
• بررسی منبع تبلیغات و اطلاعات
  
• تحلیل حجم معاملات توکن
  
• توجه به ارزش بازار پایین
  
• بررسی وایت‌ پیپر و پشتوانه پروژه

 بررسی حرکات قیمتی غیرعادی

نخستین علامت هشدار دهنده، رشد ناگهانی و بی‌دلیل قیمت یک توکن است. به‌خصوص زمانی‌که این رشد در مدت زمان کوتاهی رخ دهد. اگر نمودار قیمت یک توکن ناشناخته در عرض چند دقیقه یا ساعت چندین برابر شود، احتمال وجود طرح پامپ و دامپ بسیار بالا است. ابزارهایی مثل WalletInvestor با قابلیت Rise Alert می‌توانند چنین تغییراتی را به‌صورت خودکار تشخیص دهند.

دقت به فعالیت صرافی‌های بدون نظارت

صرافی‌هایی که تحت نظارت نهادهای رسمی نیستند، بیشتر در معرض فعالیت‌های دستکاری قرار دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از پامپ و دامپ‌ها در صرافی‌ غیر متمرکز یا کم‌نظارت انجام می‌شود. اگر پامپ و دامپ تنها در یک صرافی خاص اتفاق می‌افتد و در صرافی‌های معتبر دیگر خبری از آن نیست، به احتمال زیاد با یک طرح کلاهبرداری روبه‌رو هستید.

بررسی منبع تبلیغات و اطلاعات

اغلب پامپ و دامپ‌ها از طریق شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های چت خصوصی مانند تلگرام و دیسکورد برنامه‌ ریزی و تبلیغ می‌شوند. اگر تبلیغات مربوط به یک ارز دیجیتال از منابع ناشناس یا اینفلوئنسرهای بی‌سابقه و غیرمعتبر منتشر شود، یا وعده‌هایی مانند (بازگشت تضمینی سرمایه) داده شود، باید نسبت به آن پروژه شک کرد. همچنین، پروژه‌هایی که ناگهان در توییتر یا تبلیغات آنلاین ترند می‌شوند، نیاز به بررسی دقیق‌تری دارند.

تحلیل حجم معاملات توکن

حجم معاملات پایین معمولا نشانه‌ای از نقدینگی پایین است. توکن‌هایی با حجم معاملات ناچیز، راحت‌تر تحت تأثیر خرید و فروش گروهی قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی، دستکاری قیمت بسیار ساده‌تر است. پس اگر توکنی با حجم پایین، به‌طور ناگهانی افزایش قیمت پیدا می‌کند، با احتیاط بیشتری بررسی کنید.

توجه به ارزش بازار پایین

گروه‌های پامپ و دامپ اغلب به سراغ کوین‌هایی می‌روند که ارزش بازار (Market Cap) پایینی دارند. زیرا برای تغییر قیمت این نوع دارایی‌ها، به سرمایه کمتری نیاز است. اگر ارزش بازار یک توکن زیر یک میلیون دلار باشد، احتمال دستکاری در آن بیشتر خواهد بود. سرمایه‌گذاری در این نوع توکن‌ها باید با دقت و تحقیق بیشتر انجام شود.

بررسی وایت‌ پیپر و پشتوانه پروژه

وایت‌ پیپر یک ارز دیجیتال، نقشه راه و اهداف پروژه را مشخص می‌کند. پروژه‌هایی که وایت‌پیپر ناقص، کپی‌ شده یا غیرواقع‌ بینانه دارند، اغلب بدون پشتوانه واقعی هستند. همچنین بررسی کنید که آیا تیم پروژه شفاف و قابل‌ پیگیری است یا خیر. اگر وب‌سایت توکن، اطلاعات تماس یا اطلاعات فنی دقیق ندارد، می‌تواند نشانه‌ای از کلاهبرداری باشد.

آیا می‌ توان از پامپ و دامپ سود گرفت؟

در نگاه اول، به‌نظر می‌رسد که شرکت در پامپ و دامپ می‌تواند سودهای سریع و چشمگیری به همراه داشته باشد، به‌ویژه اگر در زمان مناسب وارد و با سرعت خارج شوید. در برخی موارد، حتی سرمایه‌ گذاران ناآگاه نیز ممکن است به‌طور تصادفی در سمت درست این موج قرار گیرند و سود ببرند. اما واقعیت این است که اغلب کسانی که وارد این نوع معاملات می‌شوند، به‌دلیل زمانبندی اشتباه یا فریب هیجان مصنوعی بازار، با ضررهای بزرگ مواجه خواهند شد.

برای کسانی که قصد دارند از این نوسانات استفاده کنند (چه آگاهانه، چه ناآگاهانه)، رعایت اصول مدیریت ریسک حیاتی است. استفاده از ابزارهایی مانند تعیین حد ضرر (Stop-Loss) می‌تواند مانع از ضررهای شدید در زمان سقوط ناگهانی قیمت شود. با این حال، شناسایی دقیق طرح‌های پامپ و دامپ، نیازمند درک رفتار بازار و تشخیص گروه‌های هدایت‌ کننده روند است. موضوعی که برای بیشتر سرمایه‌ گذاران خرد، تقریبا غیرممکن است.