NFT چیست؟ آموزش کامل توکن‌های غیرقابل تعویض

از آثار هنری چند میلیون‌ دلاری گرفته تا آیتم‌های بازی، بلیت کنسرت، دوره‌های آموزشی و حتی مدارک رسمی، همه این‌ موارد حالا می‌توانند در قالب NFT در اختیار افراد باشند اما NFT فقط یک فایل زیبا یا توکن کلکسیونی نیست. پشت این واژه، یک تکنولوژی نوینی قرار دارد که نگرش افراد به مالکیت، درآمدزایی و هویت دیجیتال را تغییر داده است. در این مقاله اطلاعات کامل در خصوص چیستی NFT، نحوه کارکرد آن، مزایا و معایب، نحوه کسب سود از آن و سایر مباحث مهم ارائه خواهیم داد. اگر تصمیم دارید در این زمینه اطلاعات کاملی کسب کنید، توصیه می‌کنیم حتماً تا انتهای این مقاله در بالینکس را مطالعه نمایید.

NFT چیست؟ 

NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token به معنای توکن غیرقابل تعویض است. برخلاف ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین یا اتریوم که هر واحد آن‌ها ارزش یکسانی دارد، هر NFT دارای ویژگی منحصربه‌فردی است که آن را از سایر توکن‌ها متمایز می‌کند. درواقع، پاسخ به این سؤال که NFT چیست را می‌توان این‌گونه بیان کرد، NFT نوعی سند دیجیتال مالکیت است که برای آیتم‌هایی مانند آثار هنری، آیتم‌های بازی، ویدیو، موسیقی یا حتی یک توییت استفاده می‌شود. مهم‌ترین تفاوت NFT با دارایی‌های دیجیتال معمول، در خاص بودن آن است؛ مثلا اگر یک اتریوم داشته باشید، می‌توانید آن را با یک اتریوم دیگر عوض کنید و هیچ تفاوتی بین آن‌ها نیست.

اما در دنیای NFT، اگر صاحب یک اثر هنری دیجیتال خاص باشید، نمی‌توانید آن را با یک NFT دیگر جایگزین کنید، چون هرکدام ویژگی‌های فنی و بصری خاص خودش را دارد. تمامی NFT ها روی شبکه‌های بلاک چین ایجاد و ذخیره می‌شوند. بلاک چین (Blockchain) همان دفتر کل غیرمتمرکزی است که امکان ثبت دائمی تراکنش‌ها را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که اطلاعات مربوط به صاحب NFT، زمان خرید، قیمت و سایر مشخصات آن قابل تغییر و حذف نباشد.

نکته مهم دیگر در شناخت NFT چیست، درک نقش قراردادهای هوشمند (Smart Contract) است. این قراردادها به‌طور خودکار فرایند ایجاد، انتقال و ذخیره NFT را انجام می‌دهند. در نتیجه، خرید و فروش NFT نیازی به واسطه ندارد و همه‌چیز روی بلاک چین ثبت می‌شود.

توکن ‌های غیر مثلی چطور کار می‌ کنند؟ بررسی ساختار فنی NFT

هر NFT بر پایه استانداردهای خاصی در بلاک چین ساخته می‌شود. در شبکه اتریوم، رایج‌ترین استانداردها ERC-721 و ERC-1155 هستند. استاندارد ERC-721 برای ساخت توکن‌های منحصربه‌فرد کاربرد دارد و هر توکن اطلاعات منحصربه‌فرد خود را درون خود ذخیره می‌کند؛ اما استاندارد ERC-1155 این قابلیت را دارد که چندین نوع توکن را با ویژگی‌های مختلف در یک قرارداد هوشمند نگهداری کند.

زمانی که یک NFT ساخته می‌شود، اطلاعاتی مثل لینک فایل مثلا تصویر یا ویدیو، متادیتا (Metadata) شامل توضیحات، ویژگی‌ها، تاریخ ساخت و مالک اولیه در آن ذخیره می‌شود. این اطلاعات در یک قرارداد هوشمند ثبت شده و بر بستر بلاک چین منتشر می‌شود. در پاسخ به پرسش NFT چیست باید اضافه کنیم که ساختار فنی آن بر پایه تکنولوژی‌های رمزنگاری‌شده بنا شده است. توکن‌ها روی شبکه‌ای ذخیره می‌شوند که غیرقابل دستکاری و توزیع‌شده است.

هر فرد برای نگهداری NFT خود به یک کیف پول دیجیتال (Digital Wallet) نیاز دارد. این کیف پول مانند یک حساب کاربری عمل می‌کند و کلید خصوصی برای امضای تراکنش‌ها دارد. از آن‌جایی‌که NFT ها به‌صورت منحصربه‌فرد ثبت می‌شوند، هیچ دو NFT مشابهی در جهان وجود ندارد. حتی اگر ظاهر دو تصویر کاملا یکسان باشد، اطلاعات بلاکچینی آن‌ها متفاوت است. به همین دلیل، NFT ها قابلیت کپی ندارند و اصالت آن‌ها قابل بررسی است.

تفاوت Fungible و Non-Fungible

دارایی‌های قابل تعویض (Fungible) به دارایی‌هایی گفته می‌شود که هر واحد از آن‌ها ارزش یکسانی دارد و می‌توان آن را به راحتی با واحدی مشابه جایگزین کرد؛ مانند اسکناس یا ارزهای دیجیتال رایج (مثل بیت ‌کوین). در مقابل، دارایی‌های غیرقابل تعویض (Non-Fungible) دارای ویژگی‌ها و هویت منحصربه‌فردی هستند که باعث می‌شود قابل جایگزینی با نمونه‌ای دیگر نباشند. NFTها نمونه‌ای بارز از دارایی‌های غیرقابل تعویض‌اند که به هر یک از آن‌ها اطلاعات خاصی نسبت داده شده و مالکیت دیجیتال مشخصی دارند. این تفاوت بنیادی، یکی از دلایل اصلی کاربرد گسترده و ارزش‌گذاری متفاوت NFTها در بازارهای دیجیتال است.

مزایا و معایب NFT چیست؟

NFT در کنار ویژگی‌های جذابی که مزایای آن را بسیار درخشان نشان می‌دهد، معایبی خاص خود را نیز دارد. از یک سو NFT به هنرمندان، گیمرها و حتی برندها این امکان را می‌دهد تا بدون واسطه، آثار یا محصولات خود را به فروش برسانند و از شفافیت و امنیت بلاک چین بهره ببرند. از طرفی دیگر نوسانات قیمتی، پروژه‌های بی‌ارزش یا کلاهبرداری و نبود چارچوب قانونی مشخص، ریسک‌هایی هستند که وجود دارند. بنابراین برای ورود به دنیای NFT، باید هم پتانسیل‌ها و هم خطرات آن را به خوبی بررسی کرد. در ادامه این مزایا و معایب به شکل کامل و شفاف بیان شده است:

مزایا	معایب
مالکیت دیجیتال منحصر به‌ فرد و قابل تایید روی بلاک چین	نوسانات قیمتی شدید و غیر قابل پیش‌بینی
درآمدزایی مستقیم برای هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا	خطر کلاهبرداری و پروژه‌های بدون پشتوانه
امکان کسب درآمد از فروش‌های بعدی	نبود قوانین مشخص و ابهام در مالکیت
شفافیت کامل تراکنش‌ها و تاریخچه مالکیت	کارمزدهای بالا در برخی شبکه‌ها مانند اتریوم
قابلیت انتقال آسان و فروش جهانی در بازارهای NFT	کم‌بودن نقدشوندگی بسیاری از NFT ها
کاربرد متنوع مانند هنر دیجیتال، بازی، موسیقی، بلیت، متاورس و…	وابستگی زیاد به ترندها و جو هیجانی بازار
امنیت بالا به‌ دلیل فناوری بلاک چین	نیاز به دانش فنی یا ابزارهای خاص برای ارزیابی پروژه‌ها

کاربرد NFT در دنیای واقعی و دیجیتال چیست؟

توکن‌های غیر مثلی (Non-Fungible Token) فقط برای خرید و فروش تصاویر دیجیتال نیستند، بلکه در حوزه‌های زیادی کاربرد دارند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، هنر دیجیتال است؛ جایی که هنرمندان می‌توانند بدون واسطه آثار خود را بفروشند و درآمدزایی کنند. در بازی‌های ویدیویی هم از NFT برای فروش آیتم‌های خاص مانند سلاح‌ها و لباس‌های منحصربه‌فرد استفاده می‌شود. این آیتم‌ها قابلیت انتقال و فروش دارند و مالکیت واقعی برای بازیکن ایجاد می‌کنند. در دنیای ورزش، NFT ها به شکل کارت‌های کلکسیونی یا بلیت دیجیتال کاربرد دارند.

باشگاه‌های بزرگی از آن‌ها برای فروش لحظات مهم بازی یا محصولات دیجیتال استفاده می‌کنند. NFT همچنین راهی تازه برای حفظ مالکیت معنوی در آثار موسیقی، فیلم و محتواهای دیجیتال فراهم کرده است. در متاورس‌ها نیز نقش مهمی دارند؛ زمین‌ها، ساختمان‌ها و وسایل به‌صورت NFT معامله می‌شوند و گاهی تا میلیون‌ها دلار قیمت‌گذاری می‌شوند. در واقع، NFT فقط یک دارایی دیجیتال نیست، بلکه ابزار جدیدی برای اثبات مالکیت و انتقال ارزش در دنیای دیجیتال است که هر روز گسترده‌تر می‌شود.

درآمد منفعل از مالکیت NFT

یکی دیگر از روش‌های کسب درآمد از NFT، دریافت درصدی از فروش‌های بعدی یک NFT است. بسیاری از هنرمندان و فروشندگان NFT‌ها، قراردادهای هوشمندی می‌نویسند که به آن‌ها اجازه می‌دهد درصدی از هر فروش بعدی اثر خود را دریافت کنند. این به معنای درآمد منفعل است که حتی پس از فروش اولیه ادامه دارد. اگر شما یک NFT هنری خلق کنید و آن را به‌عنوان یک اثر دیجیتال در بازار بفروشید، مثلا 10 درصد از هر فروش بعدی آن اثر نصیب شما شود.

انواع NFT چیست و چه دسته ‌بندی‌ هایی دارند؟

دنیای NFT ها بسیار متنوع‌تر از چیزی است که در نگاه اول به نظر می‌رسد. این توکن‌ها متناسب با نوع کاربردشان در دسته‌های مختلفی قرار می‌گیرند. از هنر دیجیتال گرفته تا آیتم‌های بازی، موسیقی، مدارک هویتی، بلیت‌های مجازی و حتی دارایی‌های فیزیکی. شناخت این دسته‌ها به کاربران کمک می‌کند بهتر تصمیم بگیرند که در کدام حوزه وارد شده یا سرمایه‌گذاری کنند. در ادامه به بررسی دسته‌بندی‌های کامل NFT ها خواهیم پرداخت:

• NFT های هنری (Art NFTs): رایج‌ترین و معروف‌ترین نوع NFT که شامل آثار هنری دیجیتال مثل نقاشی، تصویر سازی، عکس یا طراحی مفهومی می‌شود. این NFT ها معمولاً در پلتفرم‌هایی مثل Foundation و SuperRare معامله می‌شوند؛
• کلکسیونی‌ها (Collectibles): آیتم‌هایی با ارزش کلکسیونی که معمولاً به خاطر نایاب بودن، شهرت یا تقاضای جامعه ارزش پیدا می‌کنند. از نمونه‌های معروف می‌توان به CryptoPunks و Bored Ape Yacht Club اشاره کرد؛
• موسیقی و رسانه (Music & Media NFTs): فایل‌های صوتی، آلبوم‌ها، کلیپ‌های تصویری یا ویدیوهای اختصاصی که توسط هنرمندان منتشر می‌شوند. این NFT ها به خریداران امکان دسترسی انحصاری و حتی سود از پخش اثر را می‌دهند؛
• دارایی NFT درون‌بازی (In-Game Assets): آیتم‌های دیجیتالی مثل سلاح، لباس، زمین یا شخصیت که در بازی‌های بلاک چینی استفاده می‌شوند و قابلیت خرید و فروش واقعی دارند. بازی‌هایی مثل Axie Infinity و The Sandbox از این دسته‌ هستند؛
• NFT های کاربردی (Utility NFTs): توکن‌هایی که علاوه بر ارزش ذاتی، امکانات یا امتیازهایی به دارندگان ارائه می‌دهند مانند دسترسی به یک دوره آموزشی، رای در یک DAO یا تخفیف در سرویس یک برند؛
• هویت دیجیتال (Identity & Soulbound NFTs): توکن‌هایی که برای احراز هویت، صدور مدارک تحصیلی، گواهینامه‌ها یا دستاوردهای شخصی استفاده می‌شوند. برخی از این توکن‌ها مثل Soulbound Token ها قابل انتقال نیستند؛
• NFT های فیزیکی‌ (Phygital NFTs): این دسته شامل ترکیب دارایی فیزیکی با NFT است. به‌ عنوان مثال خرید یک کفش خاص که با یک NFT تایید اصالت دیجیتال همراه است. برندهایی مثل نایکی و گوچی از این مدل تاکنون استفاده کردند؛
• املاک و مستغلات مجازی (Virtual Real Estate): زمین‌ها یا ساختمان‌های دیجیتال در متاورس‌هایی مثل Decentraland یا Otherside که قابل خرید، فروش یا اجاره هستند؛
• قراردادهای حقوقی و رسمی (Legal NFTs): استفاده از NFT به‌ عنوان نسخه رسمی قراردادها، بیمه‌نامه‌ها یا توافق‌نامه‌هایی که قابلیت پیگیری و تایید روی بلاک چین را دارند؛
• NFT های اجتماعی (Social NFTs): بلیت‌های دیجیتال، کارت‌های عضویت، یا آیتم‌هایی که برای ارتباط مستقیم با یک اینفلوئنسر، شرکت یا جلسه خاصی صادر می‌شوند. گاهی این موارد شامل مزایای ویژه یا VIP هستند.

چطور از اعتبار و امنیت یک NFT مطمئن شویم؟

با بررسی موارد زیر، می‌توانید تا حد زیادی از اعتبار و پشتوانه یک پروژه ان اف تی، اطمینان حاصل کنید. این موارد عبارتند از:

• بررسی خالق NFT؛
• استفاده از پلتفرم‌های معتبر؛
• بررسی قرارداد هوشمند؛
• بررسی میزان تقاضا و معاملات؛
• ارزیابی جامعه کاربران.

بررسی خالق NFT

یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تشخیص اعتبار یک NFT، شناخت خالق آن است. هنرمندان یا تیم‌هایی که قبلا در زمینه دهنرهای دیجیتالی، بازی‌سازی یا بلاکچین فعالیت داشته‌اند، معمولا سابقه مشخصی دارند و آثار قبلی‌ آنان در فضای وب قابل بررسی است. اگر خالق NFT در پلتفرم‌هایی مانند لینکدین، ایکس (توییتر سابق) یا حتی یوتیوب فعالیت دارد و از شفافیت برخوردار است، می‌توانید اعتماد بیشتری به پروژه داشته باشید. همچنین در پلتفرم‌هایی مانند OpenSea، سازندگان معتبر معمولا تیک آبی (Verified Badge) دریافت می‌کنند.

استفاده از پلتفرم‌های معتبر

خرید NFT فقط از طریق بازارهای شناخته‌شده مانند OpenSea، Rarible، Blur، Magic Eden انجام می‌شود و این پلتفرم‌ها فیلترهای امنیتی، ابزارهای تایید هویت خالق، و گزارش‌های جامعه کاربری دارند که در شناسایی پروژه‌های فیک یا کلاهبرداری کمک می‌کنند. پروژه‌هایی که فقط از طریق لینک‌های ناشناس در شبکه‌های اجتماعی عرضه می‌شوند، ریسک بالاتری دارند.

بررسی قرارداد هوشمند

هر NFT از طریق یک قرارداد هوشمند در شبکه بلاکچین ساخته شده است. با استفاده از ابزارهایی مثل Etherscan یا Polygonscan، می‌توانید آدرس قرارداد NFT را وارد کرده و بررسی کنید که آیا این قرارداد توسط سازندگان معتبر ایجاد شده، چه تعداد توکن از آن صادر شده، و چه میزان نقل و انتقال داشته است. پروژه‌های واقعی اغلب قراردادهای متن‌باز دارند یا در GitHub کد پروژه خود را را منتشر می‌کنند.

بررسی میزان تقاضا و معاملات

اگر یک ان اف تی تاکنون چندین بار خرید و فروش شده و حجم معاملات آن بالا بوده، می‌تواند نشانه‌ای از علاقه کاربران و اعتبار پروژه باشد. البته توجه داشته باشید که بعضی پروژه‌ها ممکن است از طریق واش تریدینگ (معاملات جعلی) آمار خود را دستکاری کنند. به همین دلیل باید معاملات واقعی، تعداد ولت‌های فعال، و وضعیت فعلی بازار پروژه را نیز بررسی کنید.

ارزیابی جامعه کاربران

شبکه‌هایی مثل Twitter، Discord و Telegram مکانی برای تعامل مستقیم با تیم توسعه و سایر خریداران است. پروژه‌های معتبر اغلب جامعه‌ای فعال و شفاف دارند. اگر کانال دیسکورد پروژه ساکت یا پر از ربات است، یا پاسخ‌گویی به سوالات ضعیف است، باید نسبت به اعتبار آن شک کنید. تعامل واقعی و حجم سوالات و پاسخ‌ها معیار مهمی در ارزیابی اعتبار است.

NFT های هنری، کلکسیونی، گیمینگ و کاربردی چه تفاوت‌ هایی دارند؟

توکن‌های غیر مثلی در این چهار دسته اصلی، هر کدام ویژگی‌های متفاوتی دارند و مخاطبان خاص خود را جذب می‌کنند. در زیر این تفاوت‌ها را به‌صورت خلاصه بررسی می‌کنیم:

• NFT هنری: در پلتفرم‌هایی مثل Foundation یا SuperRare، شامل آثار گرافیکی، نقاشی دیجیتال و جلوه‌های بصری خاص هستند. این دسته بیشتر برای هنرمندان دیجیتال مناسب است.
• NFT کلکسیونی: بیشتر شامل آیتم‌های خاصی هستند که ارزش آن‌ها به کمیاب بودن، سابقه تاریخی یا محبوبیت وابسته است. برای مثال کارت‌های دیجیتال ورزشی یا لحظات خاص بازی‌ها که توسط شرکت‌هایی مانند NBA Top Shot منتشر می‌شوند.
• NFT گیمینگ: اغلب شامل آیتم‌های درون ‌بازی مانند اسلحه، لباس یا کاراکتر هستند که کاربران می‌توانند آن‌ها را بین بازی‌های مختلف یا در بازارهای NFT خرید و فروش کنند. بازی‌هایی مثل Axie Infinity و The Sandbox از این نوع استفاده می‌کنند.
• NFT کاربردی: برخلاف سایر دسته‌ها، دارای ویژگی‌هایی مانند دسترسی به محتوا، خدمات، اشتراک یا قابلیت تعامل خاص هستند. این نوع NFT بیشتر به‌عنوان کلید دسترسی دیجیتال به یک محصول یا سرویس عمل می‌کند.

هنر دیجیتال (Digital Art)

هنر دیجیتال به آثار هنری خاص و منحصر به فردی گفته می‌شود که به‌صورت NFT ایجاد می‌شوند. این آثار ممکن است شامل نقاشی‌های دیجیتال، انیمیشن‌ها، یا هر نوع دیگری از هنرهای دیجیتال باشند. هدف از فروش این آثار به‌صورت NFT اثبات مالکیت و اصالت آن‌هاست. Beeple یکی از مشهورترین هنرمندان دیجیتال است که آثار خود را به‌عنوان NFT می‌فروشد. یکی از آثار او به نام “Everydays: The First 5000 Days” در سال 2021 به قیمت 69.3 میلیون دلار در حراجی کریستی به فروش رفت. این اثر شامل ترکیبی از تصاویر دیجیتال است که هنرمند به‌صورت روزانه طی 13 سال خلق کرده بود.

آواتارها و PFPs (Profile Pictures)

آواتارها یا تصاویر پروفایل، تصاویری هستند که کاربران برای نمایه‌های خود در شبکه‌های اجتماعی یا پلتفرم‌های متاورس از آن‌ها استفاده می‌کنند. این تصاویر معمولاً به‌صورت مجموعه‌های محدود از شخصیت‌ها یا طرح‌های دیجیتال هستند که ارزش خاص خود را دارند. Bored Ape Yacht Club (BAYC) یکی از معروف‌ترین مجموعه‌های آواتارهای NFT است. این مجموعه شامل 10,000 تصویر منحصر به فرد از میمون‌ها است. قیمت این آواتارها بسته به شهرت آن‌ها در بازار ممکن است میلیون‌ها دلار باشد.

آلبوم‌های موسیقی (Music Albums)

آلبوم‌های موسیقی NFT به هنرمندان این امکان را می‌دهند که آلبوم‌های خود را به‌صورت توکن‌های غیرقابل تعویض منتشر کنند. این آلبوم‌ها ممکن است شامل محتوای ویژه‌ای برای دارندگان، مثل بلیت کنسرت یا پشت‌صحنه‌های خاص باشند. 3LAU، هنرمند موسیقی الکترونیک، آلبوم جدید خود را به‌صورت NFT منتشر کرد. این آلبوم شامل دسترسی ویژه به محتوای اضافی و همچنین مزایای منحصر به فرد برای دارندگان NFT‌ها بود.

املاک مجازی (Virtual Real Estate)

املاک مجازی به زمین‌ها یا ملک‌های دیجیتالی اطلاق می‌شود که در پلتفرم‌های متاورس به‌عنوان NFT خرید و فروش می‌شوند. این املاک می‌توانند برای ساخت فضاهای مجازی، رویدادها یا بازی‌های دیجیتال استفاده شوند. Decentraland یکی از مشهورترین پلتفرم‌های متاورس است که به کاربران این امکان را می‌دهد که زمین‌های دیجیتال خریداری کنند و در آن‌ها فعالیت‌هایی مانند برگزاری کنسرت یا ایجاد گالری‌های هنری راه‌اندازی کنند. این زمین‌ها به‌عنوان NFT ثبت می‌شوند.

تفاوت NFT های کاربردی با NFT های تزئینی

در پاسخ به این سؤال که تفاوت NFT های کاربردی با تزئینی چیست، باید گفت NFT های کاربردی معمولا به عملکرد و استفاده خاصی متصل هستند؛ مثلا برخی از NFT ها به کاربر امکان ورود به یک کلاس آنلاین، دانلود یک محتوای خاص یا عضویت در یک سرویس را می‌دهند. این توکن‌ها وابسته به فرایند تعاملی یا خدمات خاصی هستند و تنها به‌عنوان یک آیتم نمایشی عمل نمی‌کنند.

اما NFT های تزئینی، مثل بسیاری از آثار هنری دیجیتال، تنها برای نمایش، زیبایی یا مالکیت یک آیتم خاص به کار می‌روند. این دسته ارزش فیزیکی یا خدماتی ندارد و بیشتر برای کلکسیونرها یا علاقه‌مندان به هنرهای دیجیتال جذاب است. تمایز اصلی این دو گروه در کارکرد آن‌هاست؛ NFT های کاربردی با هدف استفاده فعال طراحی می‌شوند، درحالی‌که نوع تزئینی بیشتر برای جنبه‌های زیبایی و مالکیت دیجیتال ایجاد شده‌اند.

انتخاب بلاک‌چین مناسب (اتریوم، پالیگان و…)

برای ساخت NFT، یکی از مهم‌ترین تصمیم‌ها انتخاب بلاک‌ چینی است که روی آن توکن خود را ایجاد می‌کنید. هر بلاک‌ چین ویژگی‌های خاص خود را دارد. به عنوان مثال هزینه گس، سرعت تراکنش، میزان امنیت، سازگاری با مارکت‌پلیس‌ها و پذیرش در جامعه NFT از جمله این موارد است. در سال‌های قبل بلاک‌ چین‌های جدیدی وارد بازار شدند که انتخاب‌های بیشتری را در اختیار سازندگان قرار می‌دهند. در ادامه بروزترین و معتبرترین بلاک‌ چین‌های ارزشمند برای ساخت NFT را معرفی می‌کنیم:

• اتریوم (ETH): محبوب‌ترین و اصلی‌ترین محیط برای NFT با امنیت بالا اما معمولاً با کارمزد بالا اتریوم است. این بلاک چین پشتیبانی زیادی در بازارهایی مانند OpenSea، Blur و Foundation دارد؛
• پالیگان (MATIC): نسخه مقیاس‌پذیرتر و ارزان‌تر از اتریوم که گس‌فی بسیار پایینی دارد و با پلتفرم‌هایی مانند Rarible و OpenSea سازگار است. این بلاک چین برای پروژه‌های کم‌هزینه یا پرحجم بسیار مناسب است؛
• سولانا (SOL): بلاک‌ چینی سریع با کارمزد اندک که برای پروژه‌های NFT با تعامل بالا بسیار مناسب است. مارکت‌پلیس‌های معروفی مثل Magic Eden نیز بر روی آن فعال هستند؛
• بایننس اسمارت چین (BSC): یک بلاک‌ چین ارزان و سریع با جامعه بزرگ اما با تمرکز کمتر روی هنر دیجیتال بوده که بیشتر در پروژه‌های اقتصادی یا بازی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛
• تزوس (TEZOS): یک بلاک‌ چین دوستدار محیط زیست با مصرف انرژی پایین و هزینه‌ کم و محبوب در میان هنرمندان و پروژه‌های فرهنگی است؛
• آوالانچ (AVAX): یک بلاک چین با سرعت بالا، کارمزد مناسب و سازگار با قراردادهای هوشمند که البته هنوز در NFT خیلی توسعه نیافته اما در مسیر رشد و پیشرفت قرار دارد؛
• zkSync Era: پلتفرم مقیاس‌پذیر با فناوری ZK Rollup که سرعت بالا، امنیت در سطح اتریوم و هزینه‌های بسیار کم را با هم ترکیب کرده است. این بلاک چین در حال تبدیل شدن به یکی از انتخاب‌های اصلی برای پروژه‌های NFT مدرن در حوزه کریپتوی حال حاضر است؛
• Immutable X: بلاک‌ چینی تخصصی برای گیمینگ و NFT های درون‌بازی که بدون گس‌فی تراکنش‌ها را انجام می‌دهد. این بلاک چین در حال همکاری با پروژه‌های بزرگ بازی‌محور است.

آموزش تصویری ساخت ان اف تی

ساخت NFT یکی از مراحل ابتدایی برای ورود به این بازار جذاب است. برای این کار نیاز به مهارت خاصی در برنامه‌نویسی ندارید و تنها با استفاده از برخی پلتفرم‌های ساده، می‌توانید توکن خود را بسازید. در ادامه، مراحل اصلی این فرایند را به‌صورت گام‌به‌گام مرور می‌کنیم تا بدانید آموزش ساخت چگونه انجام می‌شود:

انتخاب کیف پول دیجیتال: برای شروع، باید یک کیف پول ارز دیجیتال مانند MetaMask (متامسک) یا Trust Wallet (تراست ولت) بسازید تا بتوانید با پلتفرم‌ها ارتباط برقرار کنید. این کیف پول‌ها امکان ذخیره‌سازی NFT و امضای تراکنش‌ها را فراهم می‌کنند.

انتخاب پلتفرم ساخت NFT: پلتفرم‌هایی مانند OpenSea، Rarible یا Mintable به شما این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به دانش کد نویسی، NFT ایجاد کنید. ثبت‌نام در این سایت‌ها رایگان است اما برای ایجاد توکن، باید هزینه‌ای کوچک به‌عنوان کارمزد شبکه پرداخت شود.

بارگذاری فایل و افزودن اطلاعات: در این مرحله، باید فایل مدنظر (تصویر، ویدیو، موسیقی و…) را بارگذاری کرده و اطلاعاتی مانند نام، توضیح، ویژگی‌ها و دسته‌بندی را وارد کنید. این اطلاعات در بخش متادیتای (Metadata) توکن ثبت خواهد شد.

انتخاب نوع فروش یا نگهداری: پلتفرم‌ها به شما اجازه می‌دهند که NFT خود را بلافاصله برای فروش قرار دهید یا صرفا آن را ذخیره کنید. در حالت فروش، می‌توانید قیمت ثابت یا حراجی برای آن مشخص کنید.

نهایی‌سازی و پرداخت کارمزد: پس از ثبت اطلاعات، باید کارمزد بلاک چین را پرداخت کنید تا توکن روی شبکه ثبت شود. این مبلغ بسته به شبکه‌ای که استفاده می‌کنید مثلا اتریوم، پالیگان یا سولانا، متغیر است.

آموزش تصویری خرید و فروش ان اف تی

برای دانستن اینکه NFT چیست، لازم است مراحل خرید و فروش این دارایی‌های دیجیتال را به‌درستی یاد بگیرید. این فرایند برخلاف تصور اولیه، پیچیده نیست اما به رعایت برخی نکات نیاز دارد. هدف از این بخش، ارائه یک راهنمای کاربردی برای خرید و فروش NFT در پلتفرم‌های معتبر، انتخاب کیف پول مناسب و نحوه تعامل با بازارهای NFT است.

مراحل خرید و فروش NFT در پلتفرم‌های معتبر به‌صورت زیر است:

ایجاد کیف پول دیجیتال: ابتدا یک کیف پول ارز دیجیتال مانند MetaMask بسازید. این کیف پول به مرورگر شما متصل می‌شود و امکان تعامل با بازارهای NFT را فراهم می‌کند.

شارژ کیف پول با ارز دیجیتال: بیشتر پلتفرم‌ها با ارز اتر (ETH) کار می‌کنند. پس باید از یک صرافی ایرانی یا خارجی، مقداری ETH بخرید و به کیف پول خود منتقل کنید.

اتصال کیف پول به بازار NFT: به سایتی مثل OpenSea یا Rarible بروید و کیف پول خود را به آن متصل کنید. با این کار، به عنوان یک کاربر فعال در پلتفرم شناسایی می‌شوید.

مرور و انتخاب NFT: در پلتفرم، NFT های مختلف را مرور کنید. می‌توانید بر اساس دسته‌بندی (هنری، کلکسیونی، کاربردی و…) جستجو کرده و گزینه مناسب خود را پیدا کنید.

خرید NFT: پس از انتخاب NFT، گزینه Buy را بزنید. با تایید تراکنش در کیف پول، مالک NFT می‌شوید و آن در کیف پول شما نمایش داده خواهد شد.

فروش NFT: اگر می‌خواهید NFT بسازید، در همان پلتفرم روی گزینه Create کلیک کنید. تصویر یا فایل مدنظر را آپلود کرده، قیمت مشخص کنید و سپس برای فروش منتشر کنید.

چگونه بهترین پلتفرم خرید و فروش NFT را انتخاب کنیم؟

انتخاب پلتفرم مناسب برای خرید یا فروش NFT یک تصمیم ساده نیست؛ بلکه عاملی کلیدی در تعیین امنیت، سرعت تراکنش، هزینه نهایی، تنوع آثار و حتی موفقیت مالی افراد است. برای انتخاب آگاهانه باید چند مولفه مهم را در نظر بگیرید:

هدف و نوع فعالیت

اگر قصد دارید آثار هنری منحصر به‌ فرد و با کیفیتی را معامله کنید، پلتفرم‌هایی مثل Foundation، SuperRare یا Objkt انتخاب‌های مناسبی هستند اما اگر به دنبال تنوع بالا، قیمت‌های مختلف و جامعه فعال هستید، بازارهای OpenSea، Blur یا Magic Eden مناسب‌تر هستند.

تجربه کاربری و سهولت استفاده

کاربران تازه‌کار معمولاً به پلتفرم‌هایی نیاز دارند که رابط کاربری ساده، راهنمای گام‌ به‌ گام و کیف پول‌های سازگار با چند شبکه داشته باشند. در این زمینه، OpenSea و Rarible گزینه‌های بهتری محسوب می‌شوند.

پشتیبانی از بلاک‌ چین‌ ها

 بررسی کنید که پلتفرم مورد نظر از چه شبکه‌هایی پشتیبانی می‌کند. مثلاً اتریوم بیشترین پذیرش و امنیت را داشته اما کارمزد آن زیاد است، پالیگان، سولانا و zkSync گزینه‌های سریع‌تر و ارزان‌تر با محبوبیت زیاد هستند و برخی پلتفرم‌ها مانند Zora یا Mint.fun هم به صورت چندشبکه‌ای عمل می‌کنند.

کارمزد تراکنش و ساخت NFT

در برخی از بازارها، ساخت NFT رایگان است (مانند Lazy Minting) اما کارمزد فروش دریافت می‌شود. همچنین بررسی شود که سهم پلتفرم از فروش چند درصد خواهد بود. این مقدار معمولاً بین 2.5% تا 10% متغیر است.

امنیت و اعتبار پلتفرم

توصیه می‌کنیم تنها از پلتفرم‌های معتبر با سابقه شفاف استفاده کنید. بررسی قراردادهای هوشمند، سابقه هک یا کلاهبرداری و نحوه برخورد با کاربران بسیار مهم است.

بررسی کیف پول‌ های مناسب برای نگهداری NFT

برای نگهداری NFT، به کیف پول دیجیتال نیاز دارید که از استانداردهای بلاکچین مورد نظر پشتیبانی کند. رایج‌ترین استاندارد در اتریوم، ERC-721 است که توسط بسیاری از کیف پول‌ها قابل ذخیره و نمایش است. MetaMask یکی از محبوب‌ترین کیف پول‌های دیجیتال است که با مرورگرهای وب سازگار بوده و به‌راحتی با اکثر پلتفرم‌های خرید و فروش NFT اتصال برقرار می‌کند. کاربران می‌توانند این کیف پول را در قالب افزونه مرورگر یا اپلیکیشن موبایل استفاده کنند.

Trust Wallet گزینه‌ای دیگر برای کاربران موبایل است که از بلاکچین‌های مختلفی پشتیبانی می‌کند. این کیف پول با رابط کاربری ساده و امنیت بالا، امکان مشاهده و انتقال NFT را فراهم می‌کند. برای کسانی که به امنیت بیشتر نیاز دارند، کیف پول‌های سخت‌افزاری مثل Ledger یا Trezor توصیه می‌شود. این کیف پول‌ها به‌صورت فیزیکی اطلاعات کلید خصوصی را ذخیره می‌کنند و خطر هک یا دسترسی غیرمجاز را به حداقل می‌رسانند.

NFT چگونه ارزش گذاری می شود؟

ارزش‌گذاری NFT به عوامل مختلفی مانند نادر بودن اثر، میزان تقاضا، شهرت خالق، کاربردپذیری و تاریخچه معاملات آن بستگی دارد. به عنوان مثال، یک NFT از هنرمندی مشهور یا بخشی از یک کالکشن محدود، می‌تواند قیمت بسیار بالاتری نسبت به آثار مشابه داشته باشد. همچنین، کاربرد یک NFT در متاورس یا بازی‌های بلاکچینی (Play-to-Earn) نیز بر ارزش آن تاثیر مستقیم می‌گذارد.
از سوی دیگر، بازار NFT به شدت تحت تاثیر احساسات کاربران، ترندهای روز و حتی جامعه‌ای که حول یک پروژه شکل می‌گیرد است. همین موضوع باعث می‌شود ارزش‌گذاری NFTها برخلاف دارایی‌های سنتی مثل سهام یا ارزهای دیجیتال شناخته‌شده، ساختار مشخص و ثابتی نداشته باشد. بنابراین، تحلیل دقیق پروژه و بررسی معیارهایی مانند نقدشوندگی، تعداد هولدرها و فعالیت اجتماعی، نقش مهمی در برآورد ارزش واقعی NFT ایفا می‌کند.

آیا سرمایه گذاری روی NFT ها سودآور است؟ 

سرمایه‌گذاری روی NFT می‌تواند سودآور باشد، اما همراه با ریسک‌های بالا است. در سال‌های اخیر برخی NFT ها با قیمت‌های میلیون‌دلاری معامله شده‌اند و باعث سودهای چشمگیر برای برخی سرمایه‌گذاران شده‌اند. با این حال، بازار NFT نوسانات زیادی دارد و بسیاری از پروژه‌ها بدون پشتوانه واقعی وارد بازار می‌شوند و ارزش خود را از دست می‌دهند.

برای کسب سود از NFT باید دانش کافی درباره پروژه، تیم توسعه‌دهنده، کاربرد توکن و روند بازار داشته باشید. به‌طور کلی، NFTها بیشتر مناسب افرادی هستند که ریسک‌پذیری بالایی دارند و در کنار سرمایه‌گذاری، به تحلیل پروژه‌ها نیز علاقه‌مندند. اگر تازه‌کار هستید، بهتر است با مبالغ کم شروع کرده و صرفاً به‌دنبال پروژه‌های محبوب یا با کاربرد واقعی باشید.

قوانین و مالیات NFT در ایران و جهان در سال 2025

NFT ها در بسیاری از کشورها در مرحله تنظیم‌گری هستند. با اینکه مالکیت دیجیتال و خرید و فروش NFT در اکثر کشورها قانونی است اما چارچوب‌های مالیاتی و حقوقی آن‌ها در حال تغییر و تدوین است. در ادامه به بررسی این موارد در کشورهای مختلف از جمله ایران خواهیم پرداخت.

وضعیت قانونی NFT در سطح جهانی

کشورهای دارای قوانین شفاف و فعال:

• ایالات متحده آمریکا: NFT ها مشمول مالیات بر سود سرمایه هستند. اگر سرمایه‌گذار NFT را خریداری کرده و با سود بفروشید، موظف به پرداخت مالیات است. در ضمن درآمد هنرمندان از فروش اولیه NFT هم به‌ عنوان درآمد مشمول مالیات در نظر گرفته می‌شود؛
• بریتانیا: سازمان مالیاتی HMRC، ان اف تی را دارایی دیجیتال محسوب کرده و مالیات سود سرمایه و در مواردی مالیات بر درآمد را برای آن لحاظ می‌کند؛
• آلمان، فرانسه، استرالیا و ژاپن: هر کدام از این کشورها NFT را بخشی از دارایی‌های دیجیتال می‌دانند و مالیات بر اساس نوع فعالیت مانند سرمایه‌گذاری، تجارت یا هنری تعیین می‌شود. در آلمان اگر NFT بیش از یک سال نگهداری شده باشد، ممکن است معاف از مالیات باشد.

کشورهایی با قوانین در حال توسعه یا مبهم

• هند، ترکیه، امارات، روسیه: این کشورها قوانین رسمی و خاصی برای NFT ندارند یا در دست تدوین است اما خرید و فروش NFT معمولاً به عنوان فعالیت مالی تحت نظارت عمومی قرار دارد و ممکن است با مالیات کلی ارز دیجیتال محاسبه شود.

وضعیت NFT در ایران

NFT ها در ایران هنوز قانون‌گذاری مشخصی ندارند اما چند نکته مهم قابل توجه است:

• از نظر وضعیت حقوقی: خرید و فروش NFT در داخل ایران از نظر قانونی ممنوع یا مجاز اعلام نشده اما چون محیطی برای پرداخت رسمی مثل ریال وجود ندارد، فعالیت‌ها عمدتاً در پلتفرم‌های خارجی و با ارز دیجیتال انجام می‌شود. همچنین قوانین مرتبط با ارزهای دیجیتال نیز در ایران هنوز در مرحله تدوین نهایی است ولی به‌ طور کلی فعالیت شخصی کاربران در زمینه کریپتو توسط مراجع قانونی پیگیری نمی‌شود مگر اینکه شرایط کلاهبرداری یا پولشویی برای آن‌ها احراز گردد.
  
• از نظر مالیات نیز قانون مشخصی برای دریافت مالیات از فعالیت NFT وجود ندارد اما در صورتی که درآمدزایی از طریق NFT ها تبدیل به فعالیت اقتصادی رسمی شود، طبق قوانین کلی مالیاتی، سازمان امور مالیاتی می‌تواند آن را مشمول مالیات بداند.

ریسک ها و مزایای سرمایه گذاری در NFT ها

مزایای سرمایه‌گذاری در NFT	ریسک‌های سرمایه‌گذاری در NFT
فرصت کسب سود بالا در پروژه‌های موفق	امکان از دست دادن کامل سرمایه به دلیل افت قیمت شدید
دسترسی زودهنگام به پروژه‌های جدید	کلاهبرداری و پروژه‌های بی‌پشتوانه (Rug Pull)
تنوع در حوزه‌های مختلف مثل هنر، بازی و متاورس	عدم وجود قوانین و نظارت قانونی مشخص
قابلیت نقدشوندگی در بازارهای بین‌المللی	پایین بودن نقدشوندگی برخی NFTها
مالکیت دیجیتال و قابلیت ذخیره در کیف پول شخصی	پروژه‌های وابسته به ترندهای زودگذر و هیجانی

آینده NFT در صنعت‌ های مختلف مانند مد، موسیقی، ورزش و آموزش چگونه است؟

در سال‌های اخیر، NFT ها از مرز آثار هنری فراتر رفته‌اند و به صنعت‌های گوناگون نفوذ کرده‌اند. در صنعت مد، برندهایی مانند Gucci و Nike شروع به فروش آیتم‌های دیجیتال به شکل NFT کرده‌اند. این آیتم‌ها به‌صورت لباس یا کفش مجازی در پلتفرم‌های متاورس قابل استفاده هستند. در حوزه موسیقی، هنرمندان بزرگی مثل Kings of Leon آلبوم‌های خود را به‌صورت NFT عرضه کرده‌اند.

این آثار می‌توانند شامل نسخه‌های خاص، بلیت کنسرت یا محتوای اختصاصی باشند که فقط دارندگان آن‌ها به آن دسترسی دارند. در ورزش نیز تیم‌ها و لیگ‌ها از NFT برای فروش لحظات خاص بازی‌ها، کارت‌های کلکسیونی دیجیتال و خدمات ویژه برای هواداران استفاده می‌کنند. در زمینه آموزش نیز، برخی پلتفرم‌ها گواهی‌نامه‌های آموزشی یا پایان دوره را به‌صورت NFT صادر می‌کنند. تمام این موارد نشان می‌دهد که پاسخ به این سؤال که آینده NFT چیست، بسیار روشن است؛ این فناوری در حال تبدیل شدن به ابزاری برای تایید، مالکیت و تعامل در دنیای دیجیتال است.

تفاوت NFT با توکن‌های Soulbound و دارایی‌های دیجیتال سنتی

NFT یا توکن غیرقابل‌تعویض، نمایانگر یک دارایی منحصربه‌فرد است که قابلیت خرید و فروش و انتقال آزادانه دارد. در مقابل، توکن‌های Soulbound (SBT) به هویت دیجیتال افراد متصل هستند و قابل انتقال به شخص دیگری نیستند؛ به همین دلیل بیشتر برای اثبات اعتبار، مدارک دانشگاهی، گواهینامه‌ها یا دستاوردهای شخصی در بلاکچین استفاده می‌شوند.
از طرف دیگر، دارایی‌های دیجیتال سنتی مانند بیت‌کوین یا تتر، قابل تعویض (Fungible) هستند؛ یعنی هر واحد از آن‌ها ارزشی برابر با واحد دیگر دارد. این تفاوت اساسی باعث می‌شود NFT بیشتر به حوزه هنر دیجیتال، کلکسیون‌ها و گیمینگ مرتبط باشد، در حالی که دارایی‌های سنتی بیشتر برای پرداخت، سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش به کار می‌روند. به زبان ساده، NFT‌ها نماد منحصر به فرد بودن هستند، در حالی که SBTها نماد هویت و دارایی‌های سنتی نماد ارزش پایدار هستند.

جمع بندی مطالب NFT چیست؟

NFT چیست؟ مسیری تازه برای مالکیت دیجیتال، درآمدزایی و حتی سرمایه‌گذاری هوشمند به شمار می‌رود. در این مقاله با انواع NFT، کاربردهای آن در دنیای واقعی، مراحل ساخت، روش‌های خرید و فروش و نکاتی درباره انتخاب کیف پول و پلتفرم مناسب آشنا شدید. اگر قصد دارید وارد دنیای NFT شوید، توکن بسازید یا فرصت‌های سرمایه‌گذاری آن را بررسی کنید، این مقاله می‌تواند نقطه شروع مناسبی باشد. برای آشنایی بیشتر با NFT و موضوعات مرتبط، پیشنهاد می‌کنیم سایر مقالات وبلاگ بالینکس را بخوانید و با مفاهیم دنیای دیجیتال همراه شوید.

چطور می‌توان فهمید یک NFT واقعا ارزش خرید دارد؟

باید به سابقه سازنده، شبکه‌ای که NFT روی آن ایجاد شده، میزان تقاضا، حجم معاملات و کاربرد آن توجه کرد. معیارهای فنی و بازار مهم‌اند.

برای ساخت NFT نیاز به برنامه‌نویسی هست؟

خیر. بیشتر پلتفرم‌های معتبر مانند OpenSea یا Rarible، امکان ساخت NFT را با چند کلیک و بدون نیاز به دانش فنی فراهم می‌کنند.

کارمزد ساخت NFT چقدر است؟

بسته به شبکه‌ای که استفاده می‌کنید متغیر است؛ مثلا در شبکه اتریوم بین 2 تا 50 دلار ممکن است کارمزد پرداخت کنید. شبکه پالیگان هزینه کمتری دارد.

چرا بعضی NFT ها میلیون‌ها دلار قیمت دارند؟

معمولا این NFT ها از سازندگان معروف، پروژه‌های خاص یا مجموعه‌های کمیاب هستند. ترکیب هنر، برندینگ و تقاضا باعث این قیمت بالا می‌شود.

آیا ساخت و فروش NFT برای ایرانی‌ها هم ممکن است؟

بله با داشتن کیف پول ارز دیجیتال و دسترسی به پلتفرم‌های ساخت و فروش، ایرانی‌ها هم می‌توانند در این بازار فعالیت کنند.