بازار خرسی چیست؟

بازار خرسی (Bear Market)، دوره‌ای از کاهش مداوم قیمت‌ها در بازارهای مالی است که معمولاً با نگرانی، کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و فروش فراوان همراه می‌شود. این پدیده می‌تواند فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند. درک ویژگی‌ها و علل بازار خرسی به ما کمک می‌کند تا با استراتژی‌های مناسب، از دارایی‌های خود مانند ارز دیجیتال محافظت کرده و حتی از این شرایط استفاده کنیم. در این مقاله از بالینکس، به بررسی جامع این مفهوم و راهکارهای مقابله با آن می‌پردازیم.

بازار خرسی چیست؟

بازار خرسی (Bear Market)، به وضعیتی در بازارهای مالی گفته می‌شود که در آن قیمت یک ارز دیجیتال مانند بیت‌ کوین (BTC) یا اتریوم (ETH) به طور مداوم و پایدار کاهش می‌یابد. در این شرایط، سرمایه‌گذاران به طور کلی انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها را دارند و به همین دلیل، اقدام به فروش دارایی‌ها می‌کنند. این موضوع خود باعث تشدید روند نزولی قیمت‌ها می‌شود و چرخه‌ای معیوب را ایجاد می‌کند.

این پدیده معمولا به دلیل عوامل متعددی مانند نگرانی‌های اقتصادی، اخبار منفی در مورد صنعت ارزهای دیجیتال یا کاهش تقاضا برای این نوع دارایی‌ها رخ می‌دهد. در چنین بازاری، سرمایه‌گذاران باید با احتیاط و با در نظر گرفتن استراتژی‌های مدیریت ریسک مناسب عمل کنند تا بتوانند از تبعات منفی این شرایط بازار جلوگیری کنند.

ویژگی های بازار خرسی

بازار خرسی شامل ویژگی‌های متعددی است که می‌تواند بر روند بازار و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران تاثیر قابل توجهی داشته باشد. آگاهی از این ویژگی‌ها می‌تواند به سرمایه‌گذاران در درک بهتر وضعیت بازار و اتخاذ تصمیمات مناسب کمک کند. در ادامه، ویژگی‌های بازار خرسی را بررسی خواهیم کرد.

• کاهش قیمت‌ها: یکی از بارزترین ویژگی‌های بازار خرسی، کاهش مداوم و طولانی مدت قیمت‌ها است. در این بازار، قیمت ارزهای دیجیتال به طور پیوسته افت می‌کند و سرمایه‌گذاران با زیان‌های قابل توجهی مواجه می‌شوند.
• افزایش حجم فروش: در بازار خرسی، حجم فروش به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. سرمایه‌گذاران به دلیل نگرانی از ادامه روند نزولی قیمت‌ها، اقدام به فروش سریع دارایی‌های خود می‌کنند تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کنند.
• کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران: بازار خرسی، اعتماد سرمایه‌گذاران را به شدت کاهش می‌دهد. این امر به دلیل اطمینان نداشتن به آینده بازار و ترس از ادامه افت قیمت‌ها است.
• تداوم روند نزولی: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار خرسی، تداوم و استمرار روند نزولی قیمت‌ها است. این روند می‌تواند به مدت طولانی ادامه یابد و سبب ضرر و زیان‌های قابل توجه سرمایه‌گذاران شود.
• افزایش نقدینگی: در بازار خرسی، به دلیل فروش سریع دارایی‌ها توسط سرمایه‌گذاران، میزان نقدینگی در بازار افزایش می‌یابد. این افزایش نقدینگی می‌تواند موجب تشدید روند نزولی قیمت‌ها شود.
• تشدید نوسانات قیمتی: در بازار خرسی، نوسانات قیمتی به شدت افزایش می‌یابد. این امر ناشی از عدم اطمینان سرمایه‌گذاران و نگرانی آن‌ها از ادامه روند نزولی قیمت‌ها است.
• کاهش سرمایه گذاری: یکی دیگر از ویژگی‌های بازار خرسی، کاهش سرمایه‌گذاری در بازار است. سرمایه‌گذاران به دلیل ترس از ادامه افت قیمت‌ها، تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری در این بازار دارند.

علل و عوامل ایجاد بازار خرسی در کریپتو

بازار خرسی در کریپتو نتیجه ترکیبی از عوامل اقتصادی، روانی، فنی و مقرراتی است که اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داده و منجر به افت مداوم قیمت‌ها می‌شود. در ادامه، مهم‌ترین عوامل ایجاد این پدیده بررسی می‌شوند:

• شرایط اقتصادی کلان: رکود اقتصادی، افزایش نرخ بهره یا تورم بالا می‌تواند تقاضا برای دارایی‌های پرریسک مانند ارزهای دیجیتال را کاهش و بازار را وارد فاز خرسی کند؛
• اخبار منفی و شایعات: اخباری مانند هک صرافی‌ها، ورشکستگی پروژه‌ها یا ممنوعیت‌های قانونی (مثل محدودیت‌های چین در سال 2021)، ترس را در بازار افزایش می‌دهد؛
• تغییرات مقرراتی: وضع قوانین سخت‌گیرانه مانند محدودیت‌های SEC یا مالیات‌های جدید بر کریپتو، اعتماد سرمایه‌گذاران را تضعیف کرده و فروش را تشدید می‌کند؛
• کاهش نقدینگی بازار: خروج سرمایه‌گذاران نهادی یا کاهش فعالیت صرافی‌ها می‌تواند نقدینگی را کاهش داده و روند نزولی قیمت‌ها را تقویت کند؛
• اشباع بازار و اصلاح قیمت: پس از دوره‌های صعودی، اصلاحات قیمتی طبیعی رخ می‌دهد که می‌تواند به بازار خرسی منجر شود؛
• مشکلات فنی پروژه‌ها: شکست پروژه‌های بزرگ یا نقص‌های فنی بلاک چین‌ها اعتماد به کل بازار را کاهش می‌دهد؛
• رفتار گله‌ای سرمایه‌گذاران: فروش وحشت‌زده به دلیل ترس از زیان بیشتر (مانند سقوط بیت‌ کوین در سال 2022)، بازار را به سمت خرسی شدن حرکت می‌دهد؛
• کاهش تقاضا برای فناوری بلاک چین: کاهش پذیرش یا کاربرد عملی ارزهای دیجیتال می‌تواند جذابیت بازار را کم کرده و قیمت‌ها را کاهش دهد.

استراتژی‌های مواجهه با بازار خرسی

در دنیای پر نوسان ارزهای دیجیتال، مواجهه با بازار خرسی یکی از چالش‌های اصلی سرمایه‌گذاران است. برای مقابله موفق با این شرایط دشوار، اتخاذ راهبردهای مناسب ضروری است. مهم‌ترین استراتژی‌های مواجهه با بازار خرسی در ارزهای دیجیتال شامل موارد زیر است :

• شناسایی علائم هشدار دهنده؛
• مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری؛
• اتخاذ رویکرد بلندمدت و صبوری.

در ادامه، به بررسی استراتژی‌های مواجهه با بازار خرسی در ارز دیجیتال خواهیم پرداخت.

شناسایی علائم هشدار دهنده

یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مواجهه با بازار خرسی، شناسایی علائم هشدار دهنده آن است. این امر به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا زودتر آماده‌سازی‌های لازم را انجام دهند و از ضررهای احتمالی پیشگیری کنند. دو مولفه اصلی در این زمینه شامل موارد زیر است:

1. تحلیل روندهای قیمتی: پایش دقیق روندهای قیمتی در بازار ارزهای دیجیتال و شناسایی الگوهای کاهشی می‌تواند نشانه‌های بروز بازار خرسی را آشکار سازد. بررسی شاخص‌های فنی و استفاده از تحلیل تکنیکال همچون میانگین متحرک، نوسان‌گیری، و تحلیل الگوهای شمعی می‌تواند در این زمینه راه‌گشا باشد.
2. توجه به اخبار و تحولات بازار: پیگیری مستمر اخبار و تحولات مربوط به بازار ارزهای دیجیتال و عوامل تاثیرگذار بر آن نیز می‌تواند به شناسایی نشانه‌های بازار خرسی کمک کند. موضوعاتی چون تغییرات در قوانین و مقررات، اقدامات نهادهای نظارتی، و اخبار مربوط به پروژه‌های ارزهای دیجیتال مهم هستند.

تفاوت بازار خرسی با بازار گاوی

بازار خرسی (Bear Market) و بازار گاوی (Bull Market) دو وضعیت متضاد در بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال هستند که رفتار سرمایه‌گذاران و روند قیمت‌ها را مشخص می‌کنند. بازار خرسی با کاهش مداوم قیمت‌ها، ترس و فروش زیاد همراه است، در حالی که بازار گاوی با افزایش قیمت‌ها، خوش‌بینی و تقاضای بالا تعریف می‌شود. در بازار خرسی، فروش وحشت‌زده رایج است اما در بازار گاوی، ترس جا ماندن از خرید زیاد است.

تفاوت اصلی این دو بازار، در جهت‌گیری قیمت و روانشناسی سرمایه‌گذاران نهفته است. در بازار گاوی، اعتماد بالا و اخبار مثبت باعث افزایش سرمایه‌گذاری می‌شود، در حالی که در بازار خرسی، اخبار منفی و کاهش نقدینگی به افت قیمت‌ها منجر می‌شوند.

مثال‌های تاریخی بازار خرسی در ارزهای دیجیتال

بازارهای خرسی در تاریخ ارزهای دیجیتال دوره‌های قابل توجهی از افت قیمت‌ها را رقم زده که درس‌های مهمی برای سرمایه‌گذاران دارند. در ادامه چند نمونه تاریخی و مهم به ترتیب سال بررسی می‌شوند:

• زمستان 2018: پس از اوج قیمت بیت‌ کوین (BTC) در دسامبر 2017 (حدود 20,000 دلار)، قیمت‌ها در سال 2018 تا 80% سقوط کرد و بیت‌ کوین به حدود 3,200 دلار رسید. این دوره به دلیل اشباع بازار و ترکیدن حباب عرضه‌های اولیه ICO رخ داد؛
• سقوط 2022: در پی افزایش نرخ بهره جهانی و فروپاشی پروژه Terra-Luna، بیت‌ کوین از اوج 69,000 دلاری در نوامبر 2021 به زیر 17,000 دلار در ژوئن 2022 سقوط کرد. ورشکستگی صرافی FTX نیز این روند را تشدید کرد؛
• مارس 2020: با شروع همه‌گیری کووید-19، بازار ارزهای دیجیتال در مارس 2020 شاهد سقوط 50% بیت‌ کوین از 10,000 به حدود 4,000 دلار بود. ترس جهانی و فروش زیاد عامل اصلی این اتفاق بود؛
• می 2021: پس از ممنوعیت استخراج بیت‌ کوین در چین و توییت‌های ایلان ماسک درباره مصرف انرژی BTC، قیمت آن از 64,000 دلار به حدود 30,000 دلار در چند هفته افت کرد.

مدیریت ریسک و تنوع‌ بخشی سبد سرمایه‌ گذاری

پس از شناسایی علائم هشدار دهنده، مرحله بعدی، مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری است. این موضوع اهمیت ویژه‌ای در بازارهای نزولی دارد و می‌تواند به حفظ سرمایه کمک کند. دو راهکار اصلی در این زمینه عبارت‌اند از:

1. تقسیم سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف دیجیتال: پراکندن ریسک سرمایه‌گذاری میان انواع مختلف ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم، و سایر ارزهای بزرگ و کوچک، می‌تواند از تأثیرپذیری سبد سرمایه‌گذاری از نوسانات یک دارایی خاص بکاهد.
2. استفاده از ابزارهای حفاظتی مانند قراردادهای آتی: بهره‌گیری از انواع معاملات پیشرفته همچون قراردادهای آتی (Futures) می‌تواند به سرمایه‌گذاران در جهت کاهش ریسک و مدیریت نوسانات بازار ارزهای دیجیتال کمک کند.

اتخاذ رویکرد بلند مدت و صبوری

در نهایت، اتخاذ رویکرد بلندمدت و صبوری نیز یکی دیگر از استراتژی‌های موثر برای مواجهه با بازار خرسی است. این رویکرد به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از اقدامات هیجانی پرهیز کنند و بر بنیان‌های بلندمدت بازار ارزهای دیجیتال تمرکز داشته باشند. دو مولفه اصلی این استراتژی اجتناب از معاملات هیجانی و تمرکز بر بنیان‌های بلندمدت بازار ارز دیجیتال است که در ادامه، به بررسی بیشتر آن‌ها می‌پردازیم.

1. اجتناب از معاملات هیجانی: خودداری از انجام معاملات تحت تاثیر هیجانات و تصمیم‌گیری‌های آنی می‌تواند از ضررهای ناشی از بازار خرسی جلوگیری کند. در عوض، داشتن رویکرد آرام و پایدار در سرمایه‌گذاری اهمیت دارد.
2. تمرکز بر بنیان‌های بلندمدت بازار ارز دیجیتال: در دوره‌های بازار خرسی، تمرکز بر روی بنیان‌های بلندمدت بازار ارزهای دیجیتال مانند فناوری زیربنایی، کاربردهای عملی، و پتانسیل رشد آتی می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا از نوسانات کوتاه‌مدت بازار تاثیر نپذیرند.

بازار خرسی در ارزهای دیجیتال چالش‌های مهمی را پیش روی سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. با این حال، داشتن استراتژی‌های مناسب می‌تواند به آن‌ها در مواجهه با این شرایط کمک کند. شناسایی علائم هشدار دهنده، مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری، و اتخاذ رویکرد بلندمدت و صبوری، سه راهکار اصلی هستند که می‌توانند به سرمایه‌گذاران در دوره‌های بازار خرسی کمک کنند. به‌کارگیری این استراتژی‌ها می‌تواند به حفظ سرمایه و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در شرایط بازار نزولی منجر شود.

الگوهای رفتاری سرمایه‌گذاران در بازار خرسی

• ترس، نگرانی و بی‌اعتمادی:‌ در شرایط بازار خرسی، سرمایه‌گذاران دچار ترس، نگرانی و بی‌اعتمادی نسبت به آینده بازار می‌شوند. این احساسات منفی به‌شدت بر رفتار آن‌ها تاثیر گذاشته و موجب تصمیم‌گیری‌های هیجانی و غیرمنطقی می‌گردد. سرمایه‌گذاران در این شرایط، اغلب تمایل دارند تا هرچه سریع‌تر دارایی‌های خود را به فروش رسانده و از بازار خارج شوند.
• تمایل به فروش سریع دارایی‌ها: همان‌طور که اشاره شد، یکی از ویژگی‌های بارز سرمایه‌گذاران در بازار خرسی، تمایل به فروش سریع دارایی‌های خود است. این رفتار به‌ دلیل ترس از بیشتر افت قیمت‌ها و تلاش برای حفظ ارزش دارایی‌های خود صورت می‌گیرد. این امر در نهایت موجب تشدید روند کاهشی قیمت‌ها و تداوم وضعیت بازار خرسی می‌گردد.
• FOMO معکوس (ترس از جا ماندن از فروش): FOMO معکوس، زمانی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذاران با مشاهده کاهش مداوم قیمت‌ها، احساس می‌کنند اگر فوراً دارایی‌های خود را نفروشند فرصت کاهش زیان را از دست خواهند داد. این ترس باعث می‌شود حتی سرمایه‌گذارانی که دیدگاه بلند مدت دارند، تحت فشار روانی اقدام به فروش کنند. برخلاف FOMO که در بازار گاوی افراد را به خرید وادار می‌کند، FOMO معکوس در بازار خرسی به فروش هیجانی منجر می‌شود.
• انفعال و اجتناب از تصمیم‌گیری: برخی سرمایه‌گذاران در بازار خرسی دچار انفعال می‌شوند و به دلیل ترس از تصمیم‌گیری اشتباه، هیچ اقدامی انجام نمی‌دهند. این رفتار، که به فلج تحلیلی معروف است، ناشی از تحلیل بیش از حد بازار یا اخبار منفی است. چنین سرمایه‌گذارانی ممکن است فرصت‌های خرید در کف قیمتی را از دست بدهند یا حتی زیان‌های خود را با نگهداری بیش از حد دارایی‌های در حال سقوط افزایش دهند.
•  دنباله‌روی از شایعات و اخبار منفی: در بازار خرسی، سرمایه‌گذاران به شدت تحت تاثیر اخبار منفی، شایعات یا حتی اطلاعات نادرست قرار می‌گیرند. برای مثال اخباری مانند ممنوعیت‌های قانونی یا هک صرافی‌ها می‌تواند موجی از فروش را ایجاد کند. این رفتار معمولاً بدون تحلیل عمیق و صرفاً بر اساس واکنش‌های احساسی شکل می‌گیرد.
•  کاهش ریسک‌پذیری و خروج از بازار: در بازار خرسی بسیاری از سرمایه‌گذاران مخصوصاً تازه‌کاران به دلیل زیان‌های مداوم، تمایل خود به پذیرش ریسک را از دست می‌دهند. این امر منجر به خروج کامل آن‌ها از بازار ارزهای دیجیتال و حتی انتقال سرمایه به دارایی‌های امن‌تر مانند اوراق قرضه یا طلا می‌شود. این رفتار می‌تواند نقدینگی بازار را کاهش داده و روند نزولی را طولانی‌تر کند.

پیامدهای بازار خرسی

در دنیای سرمایه‌گذاری، مواجهه با نوسانات و بازارهای نزولی امری اجتناب‌ناپذیر است. از پیامدهای بازار خرسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• کاهش ارزش ارزهای دیجیتال؛
• کاهش نقدشوندگی ارزهای دیجیتال؛
• کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال؛
• کاهش اعتماد عمومی به ارزهای دیجیتال.

در ادامه، پیامدهای بازار خرسی در بازار ارزهای دیجیتال را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.

کاهش ارزش ارزهای دیجیتال

کاهش ارزش ارزهای دیجیتال بازتابی از شرایط بازار خرسی در این حوزه است که به دلایل متعددی بروز می‌یابد. در این وضعیت، بازده سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال به طور چشمگیری کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاران با چالش مواجه می‌شوند. این امر ناشی از عواملی چون نگرانی‌های امنیتی، نوسانات بی‌رویه قیمت، عدم تنظیم‌گری مناسب و شفافیت ناکافی در بازار است که باعث کاهش اعتماد و تمایل سرمایه‌گذاران به این بازار می‌گردد. در نتیجه، عدم تعادل عرضه و تقاضا و کاهش ارزش ارزهای دیجیتال پدید می‌آید که به طور مستقیم بر سرمایه‌گذاران تاثیر گذاشته و چشم‌انداز این بازار را تا زمان برقراری ثبات و اطمینان، در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد.

کاهش نقدشوندگی ارزهای دیجیتال

کاهش نقدشوندگی ارزهای دیجیتال به عنوان یکی از پیامدهای مهم و قابل توجه بازار خرسی در حوزه ارزهای دیجیتال است. در چنین شرایطی، که بازار با روند نزولی و کاهش قیمت‌ها همراه است، سرمایه گذاران و دارندگان ارزهای دیجیتال با مشکلات فراوانی در تبدیل سریع و آسان داراییهای خود به نقد مواجه می‌شوند. این امر می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی به بازار ارزهای دیجیتال و حتی عدم تمایل برخی از افراد به ورود به این حوزه منجر شود.

کاهش سرمایه گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال

بازار خرسی در ارزهای دیجیتال می‌تواند موجب تضعیف موقعیت رقابتی این بازار در مقایسه با سایر بازارهای مالی شود. در شرایطی که قیمت‌ها در حال کاهش هستند و سرمایه‌گذاران با زیان‌های فراوان مواجه می‌شوند، ممکن است برخی از آن‌ها ترجیح دهند به سایر بازارهای مالی مانند بورس سهام یا بازار ارز سنتی روی آورند. این مسئله می‌تواند به کاهش جذابیت ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاران و در نهایت تضعیف موقعیت رقابتی این بازار منجر شود.

کاهش اعتماد عمومی به ارزهای دیجیتال

یکی از مهم‌ترین پیامدهای بازار خرسی در ارزهای دیجیتال، کاهش اعتماد عمومی به این بازار است. در شرایط بازار خرسی، سرمایه‌گذاران با زیان‌های متعدد و شکست‌های پی‌در‌پی مواجه می‌شوند که این امر موجب می‌شود به تدریج اعتماد عمومی به بازار ارزهای دیجیتال کاهش یابد. این مسئله می‌تواند به کاهش ورود سرمایه‌گذاران جدید به این بازار، کاهش نقدینگی و در نهایت آسیب‌پذیری بیشتر این بازار منجر شود.

ابزارها و اندیکاتورهای تکنیکال برای تشخیص بازار خرسی

ابزارهای تحلیل تکنیکال به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا نشانه‌های بازار خرسی را زودهنگام شناسایی کرده و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند. در ادامه مهم‌ترین اندیکاتورهای تکنیکال برای تشخیص بازار خرسی به ترتیب اهمیت معرفی می‌شوند:

• شاخص قدرت نسبی (RSI): اندیکاتور RSI با اندازه‌گیری سرعت و قدرت تغییرات قیمت، شرایط اشباع فروش را نشان می‌دهد. RSI زیر 30 اغلب نشانه بازار خرسی است؛
• میانگین متحرک (Moving Averages): تقاطع مرگ یا Death Cross یعنی زمانی که میانگین متحرک 50 روزه زیر 200 روزه می‌رود، هشدار بازار خرسی صادر می‌شود؛
• اندیکاتور MACD: واگرایی نزولی در MACD (زمانی که خط MACD زیر خط سیگنال قرار می‌گیرد)، می‌تواند روند نزولی بازار را تایید کند؛
• حجم معاملات (Volume): کاهش حجم معاملات همراه با افت قیمت‌ها نشانه کاهش اعتماد و شروع بازار خرسی است؛
• باندهای بولینگر (Bollinger Bands): وقتی قیمت‌ها به طور مداوم زیر باند پایینی قرار بگیرند، می‌تواند نشانه تداوم روند خرسی باشد.

آنچه از مقاله بازار خرسی چیست آموختیم:

بازار خرسی در ارزهای دیجیتال با کاهش مداوم قیمت‌ها و چالش‌های روانی و اقتصادی، سرمایه‌گذاران را به سمت تصمیم‌گیری‌های منطقی و مهم حرکت می‌دهد. شناخت علل، ویژگی‌ها، الگوهای رفتاری و ابزارهای تکنیکال همراه با استراتژی‌های مدیریت ریسک و صبوری، می‌تواند به کاهش زیان‌ها و استفاده از فرصت‌های این بازار کمک کند. شما می‌توانید با حضور در مجله بالینکس، از مقالات علمی و مالی و آخرین اخبار و تحلیل‌ها در زمینه بازار کریپتو آگاه شوید.