فوری به نقل از رویترز: مکانیسم ماشه علیه ایران فعال می‌شود

خبرگزاری رویترز گزارش داد که سه کشور اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا تصمیم دارند مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند. این مکانیزم در واقع همان بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل است که در توافق هسته‌ای 2015 پیش‌بینی شده بود. به گفته منابع دیپلماتیک، اروپایی‌ها معتقدند ایران به تعهدات برجامی خود عمل نکرده و تحریم‌ها باید دوباره علیه ایران اعمال شوند.

فعال شدن مکانیسم ماشه به معنای بازگشت تحریم‌های گسترده علیه ایران خواهد بود؛ تحریم‌هایی که بخش انرژی، بانکی، مالی و حتی حمل‌ونقل کشور را هدف قرار می‌دهند. رویترز می‌گوید که این تصمیم قرار است امروز رسما اعلام شود و می‌تواند فضای سیاسی و اقتصادی ایران را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. همین خبر کافی بود تا قیمت تتر (USDT) از مرز 100 هزار تومان نیز عبور کند و به محدوده 100600 تومان برسد.

منابع آگاه به رویترز گفته‌اند که در صورت ادامه مسیر، ایران تنها 30 روز فرصت دارد تا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کامل داشته باشد و به تعهدات خود بازگردد. در غیر این صورت، تمامی تحریم‌های سازمان ملل که بعد از برجام تعلیق شده بودند، دوباره فعال خواهند شد.

واکنش ایران به این خبر سریع و تند بود. سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرد:

اقدام اروپا غیرقانونی و فاقد وجاهت است و عواقب جدی خواهد داشت.

تهران هشدار داده است که در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، ممکن است همکاری خود با بازرسان آژانس اتمی را متوقف کند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در این باره گفته است: همکاری ایران با آژانس هنوز ناقص است و تنها در برخی بخش‌ها دسترسی محدودی داده شده است. او تاکید کرده که پیشرفت در این مسیر، در حال انجام است، اما کافی نیست. این موضوع در حالی است طبق اخبار موثق، دیروز (چهارشنبه 5 شهریور)، بازرسان سازمان انرژی اتمی، وارد سایت‌های هسته‌ای ایران شدند.

از نگاه بسیاری از تحلیلگران، این تصمیم اروپا می‌تواند اقتصاد ایران را با فشارهای شدید جدیدی روبه‌رو کند. محدود شدن صادرات نفت، قطع دسترسی به سیستم‌های بانکی بین‌المللی و بازگشت تحریم‌های تسلیحاتی، از مهم‌ترین پیامدهای این تصمیم خواهد بود.

در همین حال، ایران تهدید کرده است که در واکنش به اقدام اروپا، ممکن است سطح غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد و تعاملات دیپلماتیک را کاهش دهد. این موضوع می‌تواند تنش‌ها در خاورمیانه را بالا برده و حتی قیمت جهانی انرژی را هم تحت تأثیر قرار دهد.

نکته مهم این است که طبق قطعنامه 2231 سازمان ملل، مهلت قانونی برای استفاده از مکانیسم ماشه تنها تا 18 اکتبر 2025 (51 روز دیگر) معتبر است. بعد از این تاریخ، کشورهای اروپایی دیگر نمی‌توانند به صورت یک‌طرفه تحریم‌ها را بازگردانند و هر تصمیمی نیازمند رای شورای امنیت خواهد بود؛ جایی که کشورهایی مثل روسیه و چین می‌توانند آن را وتو کنند.