اگر بخواهیم لیستی از مفاهیم پایه مهم در دنیای ارزهای دیجیتال تهیه کنیم، قطعا دیفای (Defi) یا امور مالی غیرمتمرکز در اوایل این لیست قرار خواهد گرفت. دیفای خیلی زود توانست جایگاه خود را در میان بلاک چین‌های مختلف و همچنین کل صنعت اقتصاد بین‌الملل پیدا کند. در این مطلب به بیان 0 تا 100 موضوع دیفای چیست، خواهیم پرداخت.
فهرست عناوین
دیفای چیست؟ همه چیز در مورد (Defi)
دیفای (Defi) از کلمه انگلیسی Decentralized Finance به معنای قراردادهای غیرمتمرکز گرفته شده است. در واقع هدف اصلی دیفای، از بین بردن واسطه‌های مختلف در قراردادهای مالی است که اغلب در حوزه مالی هستند. این واسطه‌ها می‌توانند بانکها، موسسات مالی و یا دولت‌ها باشند. در دنیای دیفای، تمامی تراکنش‌های مالی اعم از خرید، فروش، انتقال و یا دریافت وام، از طریق واسطه‌ای کاملا غیر متمرکز و در بستر بلاک چین انجام می‌شود. همین موضوع نقطه عطف دیفای و تفاوت اصلی آن با سیستم‌های مالی متمرکز است.
برای درک بهتر اینکه دیفای چیست، لازم است این موضوع با مثال برای شما شرح داده شود. فرض کنید قصد دریافت وام از یک بانک در داخل کشور را دارید. در قدم اول باید تمامی اطلاعات هویتی، محل زندگی و گزارش تراکنش‌های مالی و گردش حساب خود را در اختیار وام که نهاد مالی متمرکز محسوب می‌شود قرار دهید. علاوه بر این موارد، باید یک یا چند ضامن به بانک معرفی کنید تا با درخواست شما موافقت شود و اطلاعات افرادی هم که معرفی کردید باید به صورت کامل به بانک ارائه شود. عملا نهاد مالی متمرکز تمامی اطلاعات مربوط به شما و افرادی که به عنوان ضامن معرفی کردید را در اختیار دارد.
اما همین ماجرا در قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز کاملا متفاوت است. شما برای دریافت وام از یک پلتفرم دیفای (Defi)، نیازی به ارائه اطلاعات و تراکنش‌های مالی خود را ندارید. حتی نیازی به ضمانت شخص ثالثی برای تایید شما نیست و فقط باید وجهی را به عنوان وثیقه برای وام درخواستی خود، در پلتفرم مورد نظر قفل کنید. این وجه معمولا به شکل یک ارز دیجیتال است.
تاریخچه دیفای
ریشه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) به نخستین روزهای ظهور بلاکچین و ارزهای دیجیتال بازمی‌گردد. هرچند بیت کوین در سال 2009 به‌عنوان اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز معرفی شد و مفهوم حذف واسطه‌های مالی را پایه گذاری کرد، اما در واقع با ظهور اتریوم در سال 2015 و قابلیت قراردادهای هوشمند بود که بستر واقعی برای ایجاد برنامههای مالی غیرمتمرکز فراهم شد. این فناوری به توسعه دهندگان اجازه داد تا سرویس‌های مالی مانند وام دهی، استقراض و صرافی‌های غیرمتمرکز را بدون نیاز به نهاد مرکزی طراحی کنند. در ادامه تاریخچه دیفای به صورت مرحله‌ای بررسی خواهیم کرد.
- 2009 – ظهور بیت کوین: بیت کوین به‌عنوان نخستین ارز دیجیتال غیرمتمرکز معرفی شد و پایه‌گذار مفهوم حذف واسطه‌های مالی شد، اما امکانات محدودی برای ساخت ابزارهای مالی پیچیده داشت.
- 2015 – راه‌اندازی اتریوم و قراردادهای هوشمند: با راه‌اندازی شبکه اتریوم، امکان اجرای قراردادهای هوشمند فراهم شد. این قابلیت، زمینه ساز ساخت اپلیکیشن‌های مالی غیرمتمرکز و شکل‌گیری اولیه دیفای شد.
- 2017 – آغاز پروژه‌های پایه دیفای: پروژه هایی مانند MakerDAO (با معرفی استیبل‌کوین DAI) و Compound (با ارائه سیستم وام‌دهی بدون واسطه) پایه گذار زیرساخت‌های اولیه دیفای شدند.
- 2020 – تابستان دیفای (DeFi Summer): در این سال، پروژه‌هایی مثل Uniswap، Aave، Yearn Finance رشد قابل توجهی داشتند. ارزش کل قفل شده (TVL) در دیفای به شدت افزایش یافت و مفاهیمی مانند ییلد فارمینگ و تامین نقدینگی وارد جریان اصلی شدند.
- 2021 تا 2022 – گسترش و بلوغ اولیه: دیفای با تنوع پروژه‌ها و افزایش پذیرش از سوی کاربران روبه‌رو شد. در کنار رشد، چالش‌هایی مانند حملات هک و نقص‌های امنیتی نیز پدید آمدند.
دیفای چگونه کار می کند؟
تمامی قرادادهای هوشمند غیرمتمرکز (دیفای)، نیاز به یک بلاک چین دارند که قوانین خود را در آن پیاده کنند. باید بدانید که تراکنش‌ها در بلاک چین به صورت غیرمتمرکز و با استفاده از گره‌های مختلف (Nude) انجام می‌شوند و در بلاک چین هم هیچ نهاد یا شخصی به صورت متمرکز در تایید تراکنش‌ها دخالت ندارند. خدمات دیفای اغلب با استفاده از برنامههای غیرمتمرکز (DApps) به کاربران ارائه می‌شود. در حال حاضر بلاک چین اتریوم یکی از محبوب‌ترین شبکه‌ها برای اجرا و پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز هستند.
دیفای مخفف چیست؟
دیفای در واقع مخفف عبارت «مالی غیرمتمرکز» (Decentralized Finance) است. این مفهوم به مجموعه‌ای از خدمات و سیستم‌های مالی گفته می‌شود که بر بستر فناوری بلاک چین و بدون نیاز به نهادهای مرکزی یا واسطه‌های مالی سنتی مانند بانکها و مؤسسات مالی فعالیت می‌کنند. هدف دیفای، ایجاد یک فضای مالی شفاف، قابل دسترس برای همه و بدون محدودیت‌های جغرافیایی یا اداری است که افراد بتوانند به صورت مستقیم و بدون واسطه به خدماتی مثل وام‌دهی، قرض‌گیری، معامله ارزهای دیجیتال، بیمه و سایر امور مالی دسترسی داشته باشند.
به عبارت دیگر، دیفای با استفاده از قراردادهای هوشمند که برنامههای خوداجرا و خودکار بر روی بلاک چین هستند، امکان انجام تراکنش‌های مالی را به صورت امن و بدون نیاز به تأیید نهادهای متمرکز فراهم می‌آورد. این فناوری نه تنها باعث کاهش هزینه‌ها و زمان انجام امور مالی می‌شود، بلکه زمینه را برای نوآوری‌های مالی جدیدی فراهم می‌کند که پیش از این در سیستم‌های سنتی امکان‌پذیر نبود.
دیفای 2 چیست؟
دیفای 2 یا «نسل دوم مالی غیرمتمرکز» به مرحله‌ای پیشرفته‌تر و تکامل‌یافته‌تر از اکوسیستم دیفای اشاره دارد که با هدف رفع محدودیت‌ها و چالش‌های نسخه اولیه دیفای شکل گرفته است. این نسل جدید تلاش می‌کند تا مشکلاتی مانند مقیاس‌پذیری پایین، کارمزدهای بالای تراکنش، پیچیدگی استفاده برای کاربران تازه‌کار و مسائل امنیتی را بهبود ببخشد و تجربه کاربری بهتری را ارائه دهد.
در دیفای 2، تمرکز بر بهبود زیرساخت‌های بلاک چین و استفاده از فناوری‌های نوین مثل لایه‌های دوم (Layer 2)، زنجیره‌های جانبی (Sidechains) و راهکارهای ترکیبی است تا سرعت تراکنش‌ها افزایش یافته و هزینه‌ها کاهش پیدا کند. علاوه بر این، دیفای 2 به بهبود امنیت قراردادهای هوشمند، افزایش حریم خصوصی کاربران و ارائه خدمات مالی متنوع‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌پردازد. این نسل جدید با تمرکز بر ساده‌سازی رابط های کاربری و ارتقای تجربه کاربر، تلاش می‌کند دیفای را برای عموم مردم قابل‌فهم‌تر و قابل‌دسترسی‌تر کند.
دیفای، در عمق بلاک چین
همانطور که گفته شد، دیفای برای خدمات‌دهی به کاربران خود از بلاک چین استفاده می‌کند. به زبان ساده‌تر دیفای فقط یکی از هزاران خدماتی است که بلاک چین به کاربران خود ارائه می‌کند. البته باید به این موضوع توجه داشته باشید که تفاوت در ساختار بلاک چین‌های مختلف میتواند در نحوه کار قراردادهای هوشمند (دیفای) تغییراتی ایجاد کند؛ اما در اصل، موضوع دیفای چیست و خدمت نهایی که به کاربر ارائه می‌شود، بین همه قراردادهای هوشمند مشترک است.
اطلاعات مربوط به دیفای نیز در زنجیره بلوکی بلاک چین ثبت و ذخیره می‌شوند و هنگامی که اطلاعات بین بلاک‌ها جابه‌جا می‌شود، قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز نیز در این میان انجام می‌شوند. در واقع بلاکچین به عنوان پایگاهی برای ذخیره و ثبت اطلاعات قراردادهای غیرمتمرکز و همچنین بستری برای اجرای این قراردادها عمل می‌کند.
باید بدانید برای فعالیت در این بستر جذاب هیچ نیازی به احراز هویت و یا ارسال اطلاعات به شخص خاصی نیست و مهم‌تر اینکه در بلاکچین و یا دیفای هیچ نهاد، شخص و یا دولت مرکزی توانایی رصد تراکنش‌های شما را ندارد. حال شما به عنوان یک سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهید از یک پلتفرم مالی کاملا متمرکز که به تمامی اطلاعات هویتی و مالی شما دسترسی دارد استفاده کنید یا از بستری که هدف اصلی آن تمرکز زدایی است و هیچ نیازی به اطلاعات شما ندارد؟
پروژه های دیفای چیست؟
پروژه‌های دیفای به پلتفرم‌هایی گفته می‌شود که خدمات مالی غیرمتمرکز ارائه می‌کنند. این پروژه‌ها معمولاً در دسته‌های زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX): جایی که کاربران می‌توانند به صورت مستقیم و بدون واسطه معامله کنند
- پروتکل‌های وام‌دهی و استقراض: امکان دریافت یا ارائه وام بدون نیاز به بانک
- استیبل کوین‌ها: رمزارزهایی که برای حفظ ارزش و کاهش نوسان طراحی شده‌اند
- ییلد فارمینگ و مدیریت دارایی: کسب سود از طریق سرمایه‌گذاری در پروتکل‌ها
- بیمه غیرمتمرکز: پوشش ریسک‌های مالی در دیفای بدون واسطه
- بازار مشتقات: قراردادهای مالی مبتنی بر دارایی‌های دیجیتال
این پروژه‌ها معمولاً توکن‌های بومی دارند که برای اهداف حکمرانی، تأمین نقدینگی و انگیزه‌دهی به کاربران استفاده می‌شوند.
برنامه های غیرمتمرکز (DApps)
طیف وسیعی از قراردادهای هوشمند، از طریق برنامههای غیر متمرکز (DApps) به کاربران خود خدمات می‌دهند. منظور از برنامههای غیرمتمرکز (DApps) اپلیکیشن‌هایی است که به هیچ سرور مرکزی متصل نیستند و از بلاک چین برای ثبت اطلاعات و خدمات‌دهی استفاده می‌کنند.
این برنامه‌ها از لحاظ ظاهری کاملا شبیه به به سایر اپلیکیشن‌هایی که خدمات مالی ارائه می‌دهند هستند و هیچ تفاوت خاصی با آنان ندارند اما عمق داستان متفاوت است و بر خلاف اپلیکیشن‌های متمرکز، اطلاعات به هسته مرکزی ارسال نمی‌شوند و تمامی سازوکارها و ثبت اطلاعات از طریق بلاکچین صورت می‌گیرد. قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز (دیفای) از طریق این برنامه‌ها فعالیت می‌کنند. علاوه بر این موارد، این برنامه‌ها کاملا منبع باز (Open Source) هستند و هر تغییری در کد و کارکرد این برنامه‌ها باید به تصویب کاربران شبکه برسد و هیچ فرد یا سازمانی نمی‌تواند به تنهایی در مورد اطلاعات کارکرد این برنامه‌ها دخالت کند.
بازار دیفای چیست؟
بازار دیفای، فضایی نوین در دنیای مالی است که به کمک فناوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند شکل گرفته و امکان انجام تراکنش‌ها و خدمات مالی را بدون نیاز به نهادهای مرکزی یا واسطه‌های سنتی فراهم می‌کند. در این بازار، کاربران به صورت مستقیم و شفاف با یکدیگر تعامل دارند و می‌توانند دارایی‌های دیجیتال خود را معامله، وام دهند یا وام بگیرند، سرمایه‌گذاری کنند و از سایر خدمات مالی بهره‌مند شوند. این بازار محدودیت‌های جغرافیایی و مقرراتی را کنار می‌زند و به همه افراد، صرف‌نظر از موقعیت جغرافیایی یا وضعیت مالی، اجازه میدهد به راحتی وارد سیستم مالی شوند.
بازار دیفای شامل انواع پلتفرم‌ها و ابزارهای مختلف مانند صرافی‌های غیرمتمرکز، پروتکل‌های تامین نقدینگی، سیستم‌های وام‌دهی و قرض‌گیری، بیمه‌های غیرمتمرکز و محصولات سرمایه‌گذاری است. هر یک از این ابزارها به کاربران کمک می‌کند تا کنترل کامل بر دارایی‌های خود داشته باشند و از خدمات مالی متنوع و نوآورانه استفاده کنند.
چگونه بهترین برنامه های دیفای را شناسایی کنیم؟
در فضای گسترده دیفای، تعداد زیادی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز وجود دارند که خدمات متنوعی از جمله وام دهی، صرافی، استیکینگ و مدیریت دارایی ارائه می‌دهند. اما همه‌ی این برنامه‌ها قابل اعتماد یا کاربردی نیستند. برای انتخاب یک اپلیکیشن معتبر و کارآمد، لازم است چند معیار کلیدی را در نظر بگیریم تا از امنیت، بازدهی و نقدینگی آن مطمئن شویم. در ادامه، به مهم‌ترین معیارها و ابزارهایی که در انتخاب برنامههای معتبر دیفای کمک می‌کنند، اشاره می‌کنیم:
- ارزش کل قفل شده (TVL)
- پلتفرم DappRadar
- پلتفرم DeFiLlama
ارزش کل قفل شده (TVL)
یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای بررسی سلامت و اعتبار یک پروژه دیفای، مقدار سرمایه‌ای است که کاربران در آن قفل کرده‌اند. این معیار نشان میدهد که چه میزان اعتماد از سوی جامعه به آن اپلیکیشن وجود دارد. پروژه‌هایی که TVL بالاتری دارند، معمولاً نقدینگی بیشتر، کاربران فعال‌تر و پذیرش بالاتری دارند. همچنین روند صعودی TVL نشانه‌ای از رشد واقعی پروژه، نه فقط هیجان موقتی بازار است.
پلتفرم دپ رادار (DappRadar)
DappRadar یک پلتفرم جامع برای مقایسه و تحلیل برنامههای غیرمتمرکز در بلاکچین‌های مختلف است. این ابزار اطلاعات بسیار مفیدی از جمله تعداد کاربران فعال، حجم تراکنش‌ها، ارزش کل قفل شده، رتبه بندی بر اساس عملکرد و نوع فعالیت هر اپلیکیشن را ارائه میدهد. اگر قصد بررسی دقیق عملکرد یک برنامه دیفای را دارید، DappRadar یکی از بهترین گزینه‌ها برای شروع است.
پلتفرم دیفای لاما (DeFiLlama)
DeFiLlama یکی دیگر از منابع تخصصی در حوزه دیفای است که تمرکز اصلی آن بر روی تحلیل TVL پروژه‌ها در بلاکچین های مختلف است. این سایت امکان مقایسه پروژه‌ها در دسته‌بندی‌های مختلف مانند صرافی‌ها، پلتفرم‌های وام‌دهی، استیبل کوین‌ها و دیگر خدمات مالی را فراهم می‌کند. اگر به دنبال درک عمیق‌تری از تغییرات سرمایه در پروتکل‌های دیفای هستید، DeFiLlama ابزار دقیقی در اختیار شما قرار میدهد.
مزایای دیفای چیست؟
دیفای مزایای زیادی دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:
- امنیت؛
- از بین بردن واسطه‌ها؛
- سرعت مثال‌زنی؛
- کاربرد در محصولات مالی.
امنیت
یکی از اصلی‌ترین مزایای دیفای، امنیت آن است. با توجه به اینکه قراردادهای هوشمند از شبکه‌های مختلف بلاکچین برای ثبت اطلاعات خود استفاده می‌کنند، بار امنیتی دیفای نیز بر دوش بلاکچین است. رمزگذاری بی نقض و مثال زدنی بلاکچین میتواند در برابر بسیاری از حملات سایبری مقاوم و مستحکم باشد.
از بین بردن واسطه‌ها
رسالت اصلی دیفای، حذف واسطه‌ها است؛ این واسطه‌های می‌توانند متمرکز (بانکها یا دولت‌ها) و یا غیرمتمرکز (پلتفرم‌های ارائه دهنده خدمات) باشند. به همین دلیل هر فرد میتواند بدون نیاز به پرداخت وجه و یا ارائه ضمانت، از خدمات مالی به صورت کاملا غیر متمرکز استفاده کند.
سرعت مثال‌زنی
دیفای بر خلاف رقیب اصلی خود یعنی قراردادهای مالی متمرکز (Cefi) هیچ نیازی به تایید انسانی و یا طی کردن مراحل قانونی ندارد. دیفای با استفاده از بلاکچین، میتواند تراکنش‌های بی‌شماری را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تایید کند.
کاربرد در محصولات مالی
دیفای میتواند در بسیاری از محصولات و یا پلتفرم‌های مالی کارآمد باشد. فارغ از این موضوع که دیفای چیست؛ این ابزار مالی میتواند در صرافی‌های غیرمتمرکز، پلتفرم‌های وام‌دهی و خدمات مالی بین‌‌المللی مفید باشد.
معایب دیفای چیست؟
علاوه بر مزایای متعدد ذکر شده، دیفای مانند هر مفهوم دیگری با چالش‌ها و معایبی رو به رو است:
- نبود چهارچوب‌های قانونی؛
- کارمزد بالا؛
- سرمایه در گردش کم؛
- مقیاس پذیری غیر قابل قبول.
نبود چهارچوب‌های قانونی
همانطور که ارزهای دیجیتال هنوز از نظر بسیاری از نهادهای نظارتی، قانونی نیستند؛ دیفای هم مورد قبول نهادهای مالی نیست. علت اصلی این موضوع، عدم آشنایی بسیاری از قانون‌گذاران این حوزه با این فناوری نسبتا جدید است. با این وجود، بعید به نظر می‌رسد که فعالیت دیفای در آینده مختل شود اما بدون شک این موضوع یکی از جدی‌ترین چالش‌های پیش روی دیفای است.
کارمزد بالا
در بعضی اوقات که یک شبکه بلاکچین شلوغ شده و حجم تراکنش‌ها بالا می‌رود، ممکن است کارمزدهای مربوط به دیفای نیز افزایش قابل توجهی داشته باشند. این موضوع برای بسیاری از افراد خوشایند نیست.
سرمایه در گردش کم
سرمایه در گردش و یا حجم سرمایه قفل شده (TVL) در یک پلتفرم، نشان از اعتماد کاربران و همچنین اعتبار شبکه مورد نظر است. حجم سرمایه قفل شده در کل پلتفرم‌های دیفای هم اکنون عدد قابل توجهی است اما با این وجود، دیفای هنوز هم توانایی رقابت با برخی رقبای سنتی خود را ندارد.
مقیاس پذیری غیر قابل قبول
یکی از اصلی‌ترین معایب دیفای که از ابتدا مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان این حوزه بوده است، مقیاس پذیری ضعیف است. قراردادهای هوشمند (به خصوص در بلاکچین اتریوم) در حجم‌ها بالاتر عملکرد خوبی از خود به جای نذاشتند و همین موضوع تردید افراد برای سرمایه‌گذاری در این حوزه را بیشتر می‌کند.
توکن‌های دیفای چیست؟
توکن‌های دیفای، رمزارزهایی هستند که توسط پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز صادر می‌شوند و کاربردهای متنوعی دارند. برخلاف ارزهای دیجیتال معمولی، توکن‌های دیفای اغلب با هدف خاصی طراحی شده‌اند و نقش‌های متنوعی در سیستم‌های مالی غیرمتمرکز ایفا می‌کنند.
برخی از این اهداف عبارت‌اند از:
- توکن‌های حاکمیتی: به دارندگان اجازه شرکت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروتکل و مدیریت پروژه‌ها را میدهد
- توکن‌های پاداش: برای تشویق تأمین نقدینگی یا استیکینگ به کاربران تعلق می‌گیرند.
- وثیقه: در وام‌دهی برای تضمین بازپرداخت استفاده می‌شوند.
- استیبل کوین‌ها: ارزش ثابتی دارند و برای کاهش نوسانات به کار می‌روند.
توکن‌های دیفای معمولاً روی بلاک چین‌هایی مانند اتریوم ایجاد می‌شوند و به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و برنامه‌پذیر بودنشان، به سرعت در حال گسترش و محبوبیت هستند. درک نقش و ویژگی‌های این توکن‌ها برای فعالیت موفق در دیفای ضروری است.
ارزهای پرکاربرد در دنیای دیفای چیست؟
با رشد و بلوغ اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi)، پروژه‌های متعددی به وجود آمده‌اند که هر کدام یک یا چند سرویس مالی را بدون واسطه ارائه می‌دهند. در قلب هر یک از این پروژه‌ها، توکن یا ارز دیجیتالی وجود دارد که نقش حیاتی در عملکرد، حاکمیت و اقتصاد داخلی آن ایفا می‌کند. در ادامه، با شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین ارزهای حوزه دیفای آشنا می‌شویم:
- دائو (DAI)
- آوه (AAVE)
- یونی سواپ (UNI)
- کامپوند (COMP)
- کرو دائو (CRV)
- یرن فایننس (YFI)
- سینتتیکس (SNX)
- پنکیک سواپ (CAKE)
- بالانسر (BAL)
دائو (DAI)
DAI یکی از اولین استیبل کوین‌های غیرمتمرکز بازار است که توسط پلتفرم MakerDAO ایجاد شده است. برخلاف بسیاری از استیبل کوین‌ها که توسط پول فیات در حساب بانکی پشتیبانی می‌شوند، DAI با وثیقه گذاری ارزهای دیجیتال ایجاد می‌شود. این ویژگی، آن را به یکی از ارکان اصلی اکوسیستم دیفای تبدیل کرده است.
آوه (AAVE)
AAVE توکن بومی پلتفرم وام دهی آوه است. این پروژه با فراهم کردن امکان وام گرفتن و وام دادن بدون نیاز به واسطه، نقش مهمی در تسهیل جریان نقدینگی در دیفای دارد. قابلیت‌هایی مانند وام‌های آنی (Flash Loans)، این پلتفرم را برای کاربران حرفه‌ای جذاب کرده است.
یونی‌سواپ (UNI)
UNI توکن صرافی غیرمتمرکز Uniswap است. این صرافی با حذف نیاز به دفتر سفارشات سنتی، معاملات را بر اساس استخرهای نقدینگی انجام میدهد. UNI در حاکمیت پلتفرم نقش دارد و به کاربران اجازه میدهد در رای گیری‌های مربوط به توسعه پروتکل مشارکت کنند.
کامپوند (COMP)
COMP توکن حاکمیتی پلتفرم Compound است که یکی از اولین پلتفرم‌های وام دهی در دیفای محسوب می‌شود. این پلتفرم به کاربران اجازه میدهد دارایی‌های خود را به‌صورت بهره‌دار سپرده گذاری کرده یا وام بگیرند. دریافت خودکار پاداش COMP برای کاربران فعال، یکی از ویژگی‌های خاص این پروژه است.
کرو فایننس (CRV)
CRV توکن اختصاصی Curve Finance است. صرافی که به طور خاص برای مبادله استیبل کوین‌ها طراحی شده است. این پروژه با کاهش کارمزدها و لغزش قیمتی، برای معاملات بین استیبل کوین‌ها بسیار مناسب است و نقدینگی قابل توجهی در اختیار دارد.
یرن فایننس (YFI)
YFI توکن حاکمیتی Yearn Finance، یکی از پلتفرم‌های مدیریت سرمایه غیرمتمرکز است. این پلتفرم استراتژی‌های خودکار برای کسب سود از طریق فارمینگ و استیکینگ ارائه میدهد. کاربران با داشتن YFI می‌توانند در فرآیند تصمیم گیری شبکه مشارکت داشته باشند.
سینتتیکس (SNX)
Synthetix با ارائه توکن SNX به کاربران اجازه میدهد دارایی‌های مصنوعی (Synths) بسازند. این Synth ها نسخه‌های دیجیتالی دارایی‌هایی مانند طلا، ارزهای فیات یا سهام هستند. سینتتیکس با گسترش تنوع دارایی‌ها، مرزهای جدیدی برای دیفای تعریف کرده است.
پنکیک سواپ (CAKE)
CAKE توکن اصلی PancakeSwap است. یک صرافی غیرمتمرکز که بر روی شبکه (BSC (Binance Smart Chain فعالیت می‌کند. به دلیل هزینه‌های پایین تراکنش و رابط کاربری ساده، این پلتفرم به خصوص برای کاربران تازه کار محبوبیت زیادی دارد.
بالانسر (BAL)
BAL توکن پلتفرم Balancer است که خدمات استخر نقدینگی سفارشی ارائه میدهد. برخلاف سایر DEX ها، در بالانسر کاربران می‌توانند نسبت‌های دلخواهی از دارایی‌ها را در استخرها تعریف کنند. این ویژگی انعطاف پذیری بیشتری در مدیریت نقدینگی ایجاد کرده است.
دیفای اسکنر چیست؟
دیفای اسکنر (DeFi Scanner) ابزاری است که به کاربران کمک می‌کند تا در دنیای مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای، اطلاعات دقیق و جامعی درباره پروژه‌ها، تراکنش‌ها، قراردادهای هوشمند و وضعیت بازار به دست آورند. این ابزار در واقع مانند یک موتور جستجو یا داشبورد پیشرفته عمل می‌کند که داده‌های مختلف مرتبط با اکوسیستم دیفای را جمع‌آوری، تحلیل و نمایش میدهد تا کاربران بتوانند تصمیم‌های آگاهانه‌تری بگیرند.
دیفای اسکنر با تجزیه و تحلیل داده‌های بلاک چین و ارائه گزارش‌هایی مانند نقدینگی موجود در پروتکل‌ها، نرخ بهره، حجم تراکنش‌ها، ریسک‌ها و عملکرد کلی پروژه‌ها، این فرآیند را بسیار ساده‌تر و قابل فهم‌تر می‌کند. علاوه بر این، دیفای اسکنرها معمولاً امکاناتی مثل ردیابی تراکنش‌ها، مشاهده فعالیت کیف پول‌ها، تحلیل روندهای بازار و هشدار درباره اتفاقات مهم را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهند. این ویژگی‌ها به سرمایه‌گذاران و کاربران عادی کمک می‌کند تا بهتر بتوانند فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در فضای دیفای را شناسایی کرده و استراتژی‌های بهتری برای سرمایه‌گذاری یا استفاده از خدمات مالی غیرمتمرکز اتخاذ کنند.
تفاوت امور مالی متمرکز (Cefi) امور مالی غیرمتمرکز (Defi)
در این جدول اصلی‌ترین تفاوت‌های امور مالی متمرکز و غیرمتمرکز مشخص شده است تا شما کاربران عزیز با درک موضوع دیفای چیست، بهترین انتخاب را داشته باشید.
| ویژگی | امور مالی متمرکز (CeFi) | امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) |
|---|---|---|
| مدیریت اموال | توسط سازمان‌ها و واسطه‌های مالی متمرکز مدیریت می‌شود | توسط کاربران و به صورت خودکار به وسیله قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود |
| امنیت | وابسته به امنیت سازمان می‌باشد | استفاده از تکنولوژی بلاکچین و رمزنگاری برای افزایش امنیت |
| هزینه‌ها | ممکن است هزینه‌های بیشتری داشته باشد | هزینه‌های کمتر به دلیل حذف واسطه‌ها و استفاده از شبکه‌های غیرمتمرکز |
| تسهیل دسترسی | نیازمند احراز هویت و اطلاعات شخصی | دسترسی با احترام به حریم خصوصی و بدون نیاز به احراز هویت |
مفهوم DefAI چیست؟
DeFAI مخفف ترکیب «امور مالی غیرمتمرکز» (DeFi) و «هوش مصنوعی» (AI) است و به نسل جدیدی از پلتفرم‌های مالی اشاره دارد که با بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوشمند، خدمات مالی را به‌صورت خودکار، شخصی‌سازی‌شده و کارآمد ارائه می‌دهند. این ترکیب با هدف ساده‌سازی فرآیندهای پیچیده DeFi، بهبود مدیریت ریسک، بهینه‌سازی بازدهی و افزایش امنیت در تراکنش‌های مالی شکل گرفته است.
در DeFAI، هوش مصنوعی نقش کلیدی در تحلیل داده‌های زنجیره‌ای و خارج از زنجیره، پیش‌بینی روندهای بازار و اجرای خودکار قراردادهای هوشمند ایفا می‌کند. این فناوری به کاربران امکان میدهد تا با استفاده از دستورات زبان طبیعی، عملیات مالی مانند مبادله دارایی، استیکینگ و مدیریت پرتفوی را بدون نیاز به دانش فنی عمیق انجام دهند. پروژه‌هایی مانند Griffain، PAAL AI و Hey Anon نمونه‌هایی از پلتفرم‌های DeFAI هستند که با ارائه رابط‌های کاربری ساده و قابلیت‌های پیشرفته، تجربه کاربری را بهبود بخشیده و دسترسی به خدمات مالی غیرمتمرکز را برای کاربران گسترده‌تری فراهم می‌کنند.
جمع بندی مقاله دیفای چیست:
در این مقاله به توضیح کامل موضوع دیفای چیست پرداختیم. امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید بوده باشد. دیفای (Defi) از کلمه انگلیسی Decentralized Finance به معنای قراردادهای غیرمتمرکز گرفته شده است. در واقع هدف اصلی دیفای، از بین بردن واسطه‌های مختلف در قراردادهای مالی است. تمامی قرادادهای هوشمند غیرمتمرکز (دیفای)، نیاز به یک بلاکچین دارند که قوانین خود را در آن پیاده کنند. باید بدانید که تراکنش‌ها در بلاکچین به صورت غیرمتمرکز و با استفاده از گره‌های مختلف (Nude) انجام می‌شوند باید بدانید درک مناسب از موضوع دیفای چیست جزو مواردی است که افراد فعال در این حوزه باید به خوبی آن را فرا بگیرند تا برای فهم موضوعات پایه‌ای دیگر با مشکل مواجه نباشند. شما می‌توانید نظر خود در این مورد را برای ما کامنت کنید.
سوالات متداول
دیفای چیست؟
دیفای یک سیستم مالی غیرمتمرکز است که بدون واسطههایی مانند بانکها، خدمات مالی را از طریق بلاکچین ارائه میدهد.
آیا استفاده از دیفای برای همه ممکن است؟
بله، هر کسی با داشتن کیف پول دیجیتال میتواند از برنامههای دیفای استفاده کند.
آیا دیفای جایگزین بانکها می‌شود؟
ممکن است در آینده بخشی از خدمات بانکی را پوشش دهد، اما فعلاً بیشتر به‌عنوان یک مکمل یا جایگزین موازی عمل می‌کند.
آخرین مقالات
تحلیل تکنیکال ریپل امروز ۲۶ مرداد
تحلیل تکنیکال بیت کوین، دوج کوین و چین لینک امروز ۲۶ مرداد
تحلیل تکنیکال بیت کوین، اتریوم و ریپل امروز ۲۵ مرداد